AuRun – współczesny notgeld-pieniądz upamiętniający legendarny skarb sudeckich kopaczy złota i minerałów.

Sudeckie Bractwo Walońskie – to stowarzyszenie powstałe w 1999 r. w Szklarskiej Porębie. Jego działalność nawiązuje do średniowiecznych poszukiwaczy skarbów, kamieni i minerałów szlachetnych w Sudetach zwanych Walonami. Bractwo stworzył i nieprzerwanie mu przewodzi Juliusz Naumowicz, Wielki Mistrz Sudeckiego Bractwa Walońskiego, wspierany przez kanclerza Przemysława Wiatera i mincerza Roberta Pawłowskiego. Główną siedzibą Sudeckiego Bractwa Walońskiego jest Stara Chata Walońska położona przy Czeskiej Ścieżce, opodal wodospadu Szklarka, ul. H. Kołłątaja 2.

Stara Chata Walońska „JUNA” w Szklarskiej Porębie.

Sudeckie Bractwo Walońskie prowadzi w budynku Karczmy Głodowej przy ul. Jeleniogórskiej Muzeum Ziemi, prezentujące wystawę kamieni ozdobnych i szlachetnych.

Od roku 2008, zawsze wiosną, Sudeckie Bractwo Walońskie emituje nową monetę o nazwie - AuRun, która przedstawia za każdym razem inny wycinek z życia Walończyków opatrzony stosownym przesłaniem. Docelowo wybitych zostanie 12 AuRunów po jednej  monecie rocznie,  całość stworzy niespotkaną nigdzie indziej kolekcję, ponieważ będzie to saga Ludzi Gór- opowiedziana za pomocą monet.

Każda z monet prezentuje też sobą inny minerał – jedno z karkonoskich bogactw. Monety wybijane są w Mennicy Sudeckiego Bractwa Walońskiego, która specjalnie w tym celu została utworzona. Wszystkie emisje mają średnicę 28 mm, rant gładki, a twórcami numizmatów są Dorota Pawłowska (wiedźma zielona, projektant) i Robert Pawłowski (mincerz bractwa).

Aurun to legendarny skarb sudeckich kopaczy złota i minerałów, zaginiony w czasie wojny trzydziestoletniej (1618-1648), zapomniany i do dziś nie odnaleziony. Jego znaczną część, oprócz danych map, minerałów i kamieni szlachetnych, stanowiły pradawne monety walońskie; złote krążki stanowiące niegdyś coroczną składkę rodów dla zabezpieczenia bytu rodzin zmarłych Walonów. Historia zaginionego skarbca walońskiego, która była przekazywana w Sudetach z pokolenia na pokolenie i liczy sobie kilkaset lat. Jak głosi legenda, miejscem ukrycia skarbca miał być Zamek Wieczorny w Górach Izerskich. Do dziś nie ma pewności jak ta moneta wyglądała, a z przekazów jakie przetrwały do naszych czasów wiemy jedynie, że wykonana była ze złota; na rewersie miała Siedem Gwiazd (znak waloński) i nazywała się Aurun, co w wolnym tłumaczeniu oznacza Złoty Znak.

Historię współczesnych AuRunów rozpoczyna emisja: 1 AuRun / 2008r. Zaprezentowanym minerałem jest rubin.

Moneta była bita w:
- mosiądzu z rubinem laboratoryjnym, w nakładzie 12 000 szt.,
- mosiądzu bez rubinu,  w nakładzie 3 000 szt.,
- srebro (Ag 999)  bez rubinu, w nakładzie 150 szt.,
- srebro (Ag 999) z rubinem naturalnym, w nakładzie 150 szt.,
- złocie z rubinem naturalnym, w nakładzie 12 szt. (1 przeznaczony jako nagroda w  konkursie, pozostałe 11 nie przeznaczone do sprzedaży).

1 AuRun – mosiądz z rubinem laboratoryjnym i bez rubinu oraz srebro (Ag 999) z rubinem naturalnym

Tak o swoim żetonie mówią jego twórcy:
"W pierwszym AuRunie pragnęliśmy się przedstawić to, kim jesteśmy, co robimy i czym się zajmujemy. Na awersie pierwszego AuRuna umieszczona została ilustracja zaczerpnięta z dawnych ksiąg Gregoriusa Agricoli „O górnictwie i hutnictwie”, która przedstawia ciężką pracę kopaczy złota, srebra i kamieni szlachetnych. Uznaliśmy, że rycina ta najlepiej przybliży nasze zajęcie, jakim jest poszukiwanie i wydobywanie stworzonych przez matkę naturę skarbów ziemi. Dlatego też każda nasza kolejna moneta będzie zaopatrzona w inny z sudeckich minerałów".

W 2009r. wyemitowano: 2 AuRun. W tej emisji zaprezentowano kolejny minerał, jakim jest szafir.

Moneta była bita w:
- mosiądzu z szafirem laboratoryjnym, w nakładzie 12 000 szt.,
- mosiądzu bez szafiru,  w nakładzie 3 000 szt.,
- mosiądzu posrebrzanym bez szafiru,  nakład: 120 szt. (dostępny tylko w dniu inauguracji);
- mosiądzu posrebrzanym z szafirem laboratoryjnym,  nakład: 120 szt. (dostępny tylko w dniu inauguracji);
- srebrze (Ag 999) bez szafiru, waga: 16.00 g, nakład: 150 szt.;
- srebrze (Ag 999) z szafirem naturalnym, waga: 16.00 g, nakład: 150 szt.;
- złocie z szafirem naturalnym, waga: 17.00 g, nakład: 12 szt. (1 przeznaczony jako nagroda w  konkursie, pozostałe 11 nie przeznaczone do sprzedaży).

2 AuRun z szafirem laboratoryjnym i bez szafiru oraz srebro (Ag 999) z szafirem naturalnym

W drugim AuRunie zawarte zostało wyjaśnienie skąd  pochodzą i gdzie tkwią  korzenie sudeckich Walonów. Na tle gwieździstego nieba z przewodniczką - Gwiazdą Polarną umieszczona została postać wędrującego Walończyka. Podąża on przez Europę krocząc od siedziby celtyckiego boga Cernunnosa, symbolizującego waloński rodowód do królestwa karkonoskiego Ducha Gór, strażnika podziemnych skarbów.
W połowie XII w. Walonowie, jako wybitni specjaliści od podziemnych poszukiwań, wyruszyli do Siedmiogrodu zaproszeni przez króla Gejzę II, który pragnął założyć u siebie kopalnie złota. Niektórzy osiedlili się na trasie wędrówki w Górach Harzu i saksońskich Gór Kruszcowych. Inni, podążając dalej, zainteresowali się nieznanymi, wyjątkowo zasobnymi w bogactwa mineralne Sudetami. Ta część Walonów zamieszkała tutaj i pozostała w śląskich górach już na zawsze.

W 2010r. wyemitowano:  AuRun 3. Prezentowanym minerałem był szmaragd.

Moneta była bita w:
- mosiądzu z cyrkonią szmaragdową, w nakładzie 6 000 szt.,
- mosiądzu złoconym bez szmaragdu, w nakładzie 160 szt. (każda moneta jest zaopatrzona w certyfikat autentyczności z osobistym podpisem Wielkiego Mistrza Walońskiego Juliusza Naumowicza, dostępna tylko w dniu inauguracji),  
- srebrze próby (Ag 999) i srebrze (Ag 999) oksydowanym ze szmaragdem, w nakładzie 120 szt. (numerowany certyfikat do każdej monety),
- złocie ze szmaragdem naturalnym, w nakładzie 12 szt. (1 przeznaczony jako nagroda w tegorocznym konkursie, pozostałe 11 nie przeznaczone do sprzedaży).

3 AuRun – mosiądz z cyrkonią szmaragdową i srebro Ag 999 oksydowane ze szmaragdem

Inauguracja trzeciej monety Walońskiej - 3 AuRun odbyła się w czasie tradycyjnego święta powitania wiosny 20 marca 2010 r., o godz. 18.00 w chwili zrównania dnia z nocą, w Starej Chacie Walońskiej w Szklarskiej Porębie.
Po tradycyjnym obrzędzie przywitania wiosny Mincerz Robert Pawłowski z Mennicy Walońskiej zaprezentował licznie zebranym monetę, której głównym motywem, w tym roku, była Wiedźma Walońska [wiedźma=wiedząca]. Moneta przedstawia jej wizerunek w towarzystwie kruka (strażnika pierwszego kręgu wtajemniczenia) w otoczeniu ziół sudeckich.

Wiedza Wiedźm Walońskich sięga czasów starożytnych Celtów. Zajmowały się one między innymi ziołolecznictwem, przyrodą, gemmoterapią. W zależności od posiadanych umiejętności Wiedźmy mogły być Białe, Czarne, Szafirowe, Czerwone, Zielone i Tęczowe. Ich głównym zadaniem było czynienie dobra, ale w razie potrzeby potrafiły upokorzyć wrogów stosując znane tylko im metody. Dlatego też Wiedźmami zostawały kobiety o wyjątkowych umiejętnościach, a i wśród nich jedynie niewielka liczba mogła dostąpić zaszczytu stania się Wiodącą Wiedźmą Walońską.

Ostatnią emisja do tej pory jest: 4 AuRun / 2011r. Numizmat prezentuje rudy żelaza i srebra oraz naturalny granat.

Moneta była bita w:
- mosiądzu z hematytem naturalnym, w nakładzie 6 000 szt.,
- mosiądzu pozłacanym 24 karatowym złotem, ozdobionym rudą srebra, w nakładzie 150 szt.,
- srebrze próby (Ag 999) i srebrze (Ag 999) oksydowanym z naturalnym granatem, w nakładzie 120 szt. (numerowany certyfikat do każdej monety),
- złocie z naturalnym granatem, w nakładzie 12 szt. (1 przeznaczony jako nagroda w tegorocznym konkursie, pozostałe 11 nie przeznaczone do sprzedaży).

4 AuRun – mosiądz z hematytem naturalnym, mosiądz pozłacany z rudą srebra oraz srebro (Ag 999) z naturalnym granatem

Prezentacja monety nastąpiła w sobotę  9 kwietnia o godz. 18:00 w Starej Chacie Walońskiej, siedzibie Juliusza Naumowicza, Wielkiego Mistrza Bractwa Walońskiego.

W roku 2011 Aurun opatrzony został stosownym certyfikatem upamiętniającym legendarnego Laurentiusa Angelusa, który w 1148 roku przybył w Karkonosze i odkrył złoża rudy żelaza w Kowarach na zboczu góry Rudnik, a w 1156 r. pokłady ołowiowo- i miedzionośne w niedalekiej Miedziance w Rudawach Janowickich. Imię Laurentius mogło zostać nadane kowarskiemu górnikowi później, dla utrwalenia jego postaci w dziejach, gdyż święty Wawrzyniec (łac.- Laurentius) znany był powszechnie w Karkonoszach jako patron hutników i poszukiwaczy skarbów.

Docelowo przewidywanych jest dwanaście  AuRunów bitych raz w roku . Wszystkie  AuRuny mają identyczny rewers, symbol Sudeckiego Bractwa Walońskiego, oraz datę 1999 - rok reaktywacji Bractwa.

Na uwagę zasługuję jeszcze jeden drobny szczegół  Mennica Sudeckiego Bractwa Sudeckiego chyba jako jedyna używa w każdej  emisji dwóch rożnych matryc, innej dla numizmatów mosiężnych i innej dla numizmatów ze srebra i złota.  

Myślę, że są to interesujące numizmaty i z niecierpliwością oczekuję na tegoroczną emisję, która pomimo wszechobecnego kryzysu zostanie wyemitowana.

Informacyjnie chciałbym również dodać, iż Mennica Sudeckiego Bractwa Walońskiego jest również producentem numizmatów Agatus, bitych już od trzech lat dla Lwówka Śląskiego z okazji obchodzonego tam Lwóweckiego Lata Agatowego.

Autor: Józef Smurawa

(Publikacja za zgodą i po korekcie pana Roberta Pawłowskiego – mincerza Mennicy Sudeckiego Bractwa Walońskiego)
Informacje szczegółowe i cytaty na podstawie http://www.chatawalonska.pl/ oraz http://www.aurun.pl/