Ukraina, czyli kopalnia skarbów
Historia prawobrzeżnej i lewobrzeżnej części Ukrainy to splot jakże burzliwych wydarzeń. Wystarczy przypomnieć sobie fragmenty filmu “Ogniem i mieczem”, w którym ukazano sceny podziału dóbr po zwycięskich potyczkach kozackich, z czasów zbrojnych wystąpień Kozaków Zaporoskich i chłopstwa ruskiego przeciwko magnaterii i szlachcie polskiej. Dobra te pochodziły w większości z grabionych dworów szlacheckich. Przeróżne bogactwa były wszechobecne, czasem nawet dochodziło do tego, że kwaterkę siwuchy wymieniano na kielichy pełne biżuterii.
Na Ukrainie wiele skarbów zostało ukrytych przez samych ich właścicieli w momentach zagrożeń, takich jak np. Powstanie Chmielnickiego. Powierzano ziemi w opiekę rodowe bogactwa, z których znaczna część nigdy nie została ponownie wydobyta. Inne niejednokrotnie ukrywane były przez samych wiecznie pijanych Kozaków. Nadal pozostaje również nieodkryty skarb samego Chmielnickiego, pochodzący jak wiele innych z rabunku miast i dworów szlacheckich. Tereny te nadal pozostają bogate w liczne skarby i depozyty, dotychczas nieodkryte, skarby które wciąż czekają na swoich odkrywców. Często więc dziś te polskie dobra trafiają w ręce ukraińskich poszukiwaczy.
Wiele z odkrytych skarbów trafia do muzeów, czasem nawet tych niewielkich, jak np. muzeum numizmatyczne w Ostrogu, mieście oddalonym zaledwie o 110 kilometrów od obleganego przez wojska Chmielnickiego Zbaraża, historycznej siedziby rodu Zbaraskich i Wiśniowieckich. Ogromna jednak część znalezisk przepada na zawsze. Trafiają na przeróżne aukcje internetowe, na których znalazca sam sobie określa wysokość nagrody, jaka przysługuje mu za odnalezienie tegoż skarbu. Taki finał dokonanych odkryć to częsta praktyka na Ukrainie.
Podobna sytuacja miała też miejsce w ostatnim okresie. Kilka miesięcy temu głośnym echem odbiła się wieść o odnalezieniu przez ukraińskiego poszukiwacza pokaźnego skarbu XVII-wiecznych srebrnych monet polskich. Na odkryty skarb składały się: 82 szóstaki, 59 trojaków i 1047 półtoraków Zygmunta III Wazy, ukrytych najprawdopodobniej w trakcie Powstania Chmielnickiego. Razem 1,6 kilograma srebra. W znalezisku znajdował się także kozacki nóż bojowy, co mogłoby wskazywać, że skarb ukryty został przez Zaporożca.
82 szóstaki, 59 trojaki i 1047 półtoraków Zygmunta III Wazy - łącznie 1188 monet (fot. forum.violity.com)
Skarb ten w styczniu 2014 roku trafił na aukcję internetową w serwisie AUKRO (odpowiednik Allegro). Cenę wywoławczą wystawiający ustalił na niecałe 10 000 zł ~ 25 000 hrywien.
Odkrywca tego skarbu jest wytrawnym i doświadczonym poszukiwaczem, co widać po pozostałych jego aukcjach: antyczne monety, biżuteria z okresu wpływów rzymskich.
Dokumentacja fotograficzna z aukcji w serwisie AUKRO.
Aukcja jednak, jak widać nie została sfinalizowana. Może została po prostu zdjęta z portalu aukcyjnego, ponieważ dalsza jej część odbyła się poza serwisem? Cała nadzieja w tym, że skarb wykupiony został przez któreś z polskich czy ukraińskich muzeów.
Autor: Józef Smurawa
Źródło: http://fabryka-historii.pl/ - „Prawie 1200 polskich monet na sprzedaż” / Michał Młotek (3 stycznia 2014 r.)
