Cała historia z pieniądzem lokalnym odrodziła się w Polsce po kilkudziesięci latach nieobecności w 2006 roku - pierwsze lokalne pieniądze wprowadziła Jastarnia. Był to żeton zwany merką, którą można było płacić w okresie od 1 maja 2006 do 30 września 2006 za towary i usługi.

Żeton miał nominał "3 merki" i cały mechanizm wymiany polegał na tym, że miasto Jastarnia wymieniało  merki po 3 złote, jednocześnie gwarantując, że przed upływem końca września można żeton  bez problemów z powrotem wymienić na 3 złote.

Zapewne wielkim zdziwieniem dla władz miasta był fakt, że zwracana ilość merek była znikoma - prawie wszyscy , którym krążek "wpadł w ręce" zachowywali go na pamiątkę lub w celu inwestycyjnym, ponieważ cena żetonu na rynku wtórnym z dnia na dzień rosła. W chwili obecnej wartość kolekcjonerska żetonu jest znacznie większa niż 3 złote - na wolnym rynku (m.in. na platformie elektronicznej Allegro) cena waha się w przedziale 50-80 złotych (stan na styczeń 2008).

Na awersie znajduje się nominał "3 merk" na tle stylizowanego słońca, lecących mew i morskich fal, określenie emitenta: "Gmina Jastarnia" oraz data ostatniego dnia obiegu monety: "30.09.2006". Na rewersie kontur wybrzeża Bałtyku z Półwyspem Helskim i napisem "75 lat Juraty". Emitentem pieniądza lokalnego była Mennica Polska S.A., która wybiła 20 000 merek.

Co to jest pieniądz lokalny

Kolega Dawida Kuptza z którym stworzyliśmy ten artykuł zaciągnął informacji u źródła co to jest ten pieniądz lokalny. Długo trwał dialog Pawła Kohnke z Mennicą dlaczego oni nazywają to "żetonem pełniącym funkcję bonu towarowego" a nie monetą. mennica wyjaśniła mu to w ten sposób: "moneta jest prawnym środkiem płatniczym w całym kraju a te żetony nie". Wynika to z ustawy gdyż tylko NBP ma prawo emisji prawnych środków płatniczych a te żetony nie są emitowane przez NBP. Są formą środka płatniczego ale tylko w honorowanych punktach na terenie emitującego je samorządu terytorialnego. Dlatego pełnią funkcję bonu towarowego a nie prawnie obowiązującej monety.

Historia pieniądza lokalnego

Historia pieniądza lokalnego sięga starożytności kiedy to starożytny Rzym po dokonaniu podboju antycznej Grecji pozostawił miastom możliwość bicia własnej lokalnej monety z jedynym zastrzeżeniem, że na awersie musi znajdować się portret aktualnego cesarza. Rewers monet miasta mogły kształtować wg własnych upodobań.

Kolejnym znaczącym  etapem w rozwoju pieniądza lokalnego była I wojna światowa kiedy to z brakowało pieniędzy w obiegu i lokalne społeczności posiłkowały się emisją własnych monet.

Pieniądz lokalny dziś

W chwili obecnej pieniądz lokalny ma zupełnie inny charakter - miasta i gminy emitują go dla celów promocyjnych i turystycznych.

Do dnia dzisiejszego na rynku pojawiło się wiele lokalnych  żetonów. Poniżej prezentujemy to co wg. naszej wiedzy jest na rynku:

Emisja w roku 2006
	Pierwszy polski pieniądz lokalny Nazwa: 3 Merki - Juraty (1 edycja) Rok emisji: 2006 Miejscowość: Jastarnia Nakład: 20 000 Średnica: 22 mm Metal: mosiądz Waga: 4,3 g Numer Fischer 2008: Z001 Cena Fischer 2008: 80 zł

Emisja w roku 2007
	Nazwa: 3 Merki - Kuźnica (2 edycja) Rok emisji: 2007 Miejscowość: Jastarnia Nakład: 20 000 Średnica: 22 mm Metal: mosiądz Waga: 4,3 g Numer Fischer 2008: Z002 Cena Fischer 2008: 50 zł
	Nazwa: 3 Merki - Kuźnica (3 edycja) Rok emisji: 2007 Miejscowość: Jastarnia Nakład: 50 000 Średnica: 22 mm Metal: mosiądz Waga: 4,3 g Numer Fischer 2008: Z003 Cena Fischer 2008: 20 zł
	Nazwa: 4 Pizreny (750-LECIE LOKACJI MIASTA) Rok emisji: 2007 Miejscowość: Pyzdry Nakład: 15 000 Średnica: 27 mm Metal: mosiądz Waga: 8,4 g Numer Fischer 2008: Z005 Cena Fischer 2008: 35 zł Dodatkowo wybito arebrne 4 pizreny w nakładzie 200 sztuk.
	Nazwa: 1 Dukat Rybnicki Rok emisji: 2007 Miejscowość: Rybnik Nakład: 20 000 sztuk Średnica: 31 mm Metal: Tombak Waga: 12,3 g Numer Fischer 2008: ZL001 Cena Fischer 2008: 35 zł
	Nazwa: 2 Dukaty Rybnickie Rok emisji: 2007 Miejscowość: Rybnik Nakład: 20 000 sztuk Średnica: 31 mm Metal: Tombak Waga: 12,3 g Numer Fischer 2008: ZL002 Cena Fischer 2008: 35 zł
	Nazwa: 5 Dukatów Rybnickich Rok emisji: 2007 Miejscowość: Rybnik Nakład: 20 000 sztuk Średnica: 31 mm Metal: Tombak Waga: 12,3 g Numer Fischer 2008: ZL003 Cena Fischer 2008: 35 zł
	Nazwa: 10 Dukatów Rybnickich Rok emisji: 2007 Miejscowość: Rybnik Nakład: 20 000 sztuk Średnica: 31 mm Metal: Tombak Waga: 12,3 g Numer Fischer 2008: ZL004 Cena Fischer 2008: 35 zł
	Nazwa: 1 Dukat Rybnicki Rok emisji: 2007 Miejscowość: Rybnik Nakład: 500 sztuk Średnica: 31 mm Metal: srebro Waga: 24,6 g Numer Fischer 2008: ZL001 Cena Fischer 2008: 200 zł
	Nazwa: 2 Dukaty Rybnickie Rok emisji: 2007 Miejscowość: Rybnik Nakład: 500 sztuk Średnica: 31 mm Metal: srebro Waga: 24,6 g Numer Fischer 2008: ZL001 Cena Fischer 2008: 200 zł
	Nazwa: 5 Dukatów Rybnickich Rok emisji: 2007 Miejscowość: Rybnik Nakład: 500 sztuk Średnica: 31 mm Metal: srebro Waga: 24,6 g Numer Fischer 2008: ZL001 Cena Fischer 2008: 200 zł
	Nazwa: 1o Dukatów Rybnickich Rok emisji: 2007 Miejscowość: Rybnik Nakład: 500 sztuk Średnica: 31 mm Metal: srebro Waga: 24,6 g Numer Fischer 2008: ZL001 Cena Fischer 2008: 200 zł
	Nazwa: 3 Przetaki Rok emisji: 2007 Miejscowość: Biłgoraj Nakład: 20 000 sztuk Średnica: 22 mm Metal: mosiądz Waga: 4,3 g Numer Fischer 2008: Z004 Cena Fischer 2008: 40 zł
	Nazwa: 3 Przetaki Rok emisji: 2007 Miejscowość: Biłgoraj Nakład: 200 sztuk Średnica: 32 mm Metal: srebro Waga: 14 g Numer Fischer 2008: Z004 Cena Fischer 2008: 400 zł
jeśli posiadasz zdjęcie wyślij je do nas	Nazwa: 3 Przetaki Rok emisji: 2007 Miejscowość: Powiat Biłgorajski Nakład: 100 sztuk Średnica: 21 mm Metal: złoto Waga: 8 g Numer Fischer 2008: Z004 Cena Fischer 2008: 3 000 zł
	Nazwa: 4 Dukaty Nyskie - beatyfikacja Marii Merkert Rok emisji: 2007 Miejscowość: Nysa Nakład: 20 000 Średnica: 27 mm Metal: mosiądz Waga: 8,4 g Numer Fischer 2008: Z010 Cena Fischer 2008: 30 zł
	Nazwa: 4 Dukaty Nyskie - kościół św. Jakuba Rok emisji: 2007 Miejscowość: Nysa Nakład: 20 000 Średnica: 27 mm Metal: mosiądz Waga: 8,4 g Numer Fischer 2008: Z009 Cena Fischer 2008: 30 zł
	Nazwa: 40 Dukaty Nyskie - beatyfikacja Marii Merkert Rok emisji: 2007 Miejscowość: Nysa Nakład: 200 sztuk Średnica: 32 mm Metal: srebro Ag 900 Waga: 14 g Numer Fischer 2008: Z012 Cena Fischer 2008: 400 zł
	Nazwa: 40 Dukaty Nyskie - kościół św. Jakuba Rok emisji: 2007 Miejscowość: Nysa Nakład: 200 sztuk Średnica: 32 mm Metal: srebro Ag 900 Waga: 14 g Numer Fischer 2008: Z011 Cena Fischer 2008: 400 zł
	Nazwa: 4 Słupie Rok emisji: 2007 Miejscowość: Słupsk Dwumiasto Ustka Nakład: 50 000 Średnica: 27 mm Metal: mosiądz Waga: 8,4 g Numer Fischer 2008: Z006 Cena Fischer 2008: 25 zł
jeśli posiadasz zdjęcie wyślij je do nas	Nazwa: 40 Słupii Rok emisji: 2007 Miejscowość: Słupsk Dwumiasto Ustka Nakład: 500 sztuk Średnica: 32 mm Metal: srebro AG 500 Waga: 14 g Numer Fischer 2008: Z007 Cena Fischer 2008: 400 zł
	Nazwa: 400 Słupii Rok emisji: 2007 Miejscowość: Słupsk Dwumiasto Ustka Nakład: 100 sztuk Średnica: 21 mm Metal: złoto Waga: 8g Numer Fischer 2008: Z008 Cena Fischer 2008: 3 000 zł
	Nazwa: 4 Krajcary Rok emisji: 2007 Miejscowość: Wrocław Nakład: jeśli wiesz to napisz do nas Średnica: jeśli wiesz to napisz do nas Metal: jeśli wiesz to napisz do nas Waga: jeśli wiesz to napisz do nas Numer Fischer 2008: jeśli wiesz to napisz do nas Cena Fischer 2008: jeśli wiesz to napisz do nas
	Nazwa: 4 Szeligi Rok emisji: 2007 Miejscowość: Poznań Nakład: 5 000 sztuk Średnica: 27 mm Metal: mosiądz Waga: jeśli wiesz to napisz do nas Numer Fischer 2008: jeśli wiesz to napisz do nas Cena Fischer 2008: jeśli wiesz to napisz do nas
	Nazwa: 5 Denarów Gdańskich z bursztynem Rok emisji: 2007 Miejscowość: Powiat Gdański Nakład: 10 000 (rant ząbkowany) + 10 000 (gładki) Średnica: 31 mm Metal: tombak Waga: jeśli wiesz to napisz do nas Numer Fischer 2008: jeśli wiesz to napisz do nas Cena Fischer 2008: jeśli wiesz to napisz do nas (powstały również komplety srebrne o nakładzie 500 szt. oraz kilka kompletów złotych, ale liczba nie do oszacowania)
	Nazwa: 10 Denarów Gdańskich z bursztynem Rok emisji: 2007 Miejscowość: Powiat Gdański Nakład: 10 000 (rant ząbkowany) + 10 000 (gładki) Średnica: 31 mm Metal: tombak Waga: jeśli wiesz to napisz do nas Numer Fischer 2008: jeśli wiesz to napisz do nas Cena Fischer 2008: jeśli wiesz to napisz do nas (powstały również komplety srebrne o nakładzie 500 szt. oraz kilka kompletów złotych, ale liczba nie do oszacowania)
	Nazwa: 15 Denarów Gdańskich z bursztynem Rok emisji: 2007 Miejscowość: Powiat Gdański Nakład: 10 000 (rant ząbkowany) + 10 000 (gładki) Średnica: 31 mm Metal: tombak Waga: jeśli wiesz to napisz do nas Numer Fischer 2008: jeśli wiesz to napisz do nas Cena Fischer 2008: jeśli wiesz to napisz do nas (powstały również komplety srebrne o nakładzie 500 szt. oraz kilka kompletów złotych, ale liczba nie do oszacowania)
	Nazwa: 20 Denarów Gdańskich z bursztynem Rok emisji: 2007 Miejscowość: Powiat Gdański Nakład: 10 000 (rant ząbkowany) + 10 000 (gładki) Średnica: 31 mm Metal: tombak Waga: jeśli wiesz to napisz do nas Numer Fischer 2008: jeśli wiesz to napisz do nas Cena Fischer 2008: jeśli wiesz to napisz do nas (powstały również komplety srebrne o nakładzie 500 szt. oraz kilka kompletów złotych, ale liczba nie do oszacowania)
	Nazwa: X Denarów Gdańskich próba Rok emisji: 2007 Miejscowość: Powiat Gdański Nakład: 360 sztuk Średnica: 31 mm Metal: tombak Waga: jeśli wiesz to napisz do nas Numer Fischer 2008: jeśli wiesz to napisz do nas Cena Fischer 2008: jeśli wiesz to napisz do nas

Emisja w roku 2008
	Nazwa: 4 Kazimierze Rok emisji: 2008 Miejscowość: Kazimierz Dolny Nakład: 20 000 sztuk Średnica: 27 mm Metal: mosiądz Waga: jeśli wiesz to napisz do nas Numer Fischer 2008: jeśli wiesz to napisz do nas Cena Fischer 2008: jeśli wiesz to napisz do nas
	Nazwa: 40 Kazimierzy Rok emisji: 2008 Miejscowość: Kazimierz Dolny Nakład: 500 sztuk Średnica: 32 mm Metal: srebro Ag 500 Waga: jeśli wiesz to napisz do nas Numer Fischer 2008: jeśli wiesz to napisz do nas Cena Fischer 2008: jeśli wiesz to napisz do nas
	Nazwa: 5 Guldenów Gdańskich (próba) Rok emisji: 2008 Miejscowość: Gdańsk Nakład: 100 sztuk Średnica: jeśli wiesz to napisz do nas Metal: tombak Waga: jeśli wiesz to napisz do nas Numer Fischer 2008: jeśli wiesz to napisz do nas Cena Fischer 2008: jeśli wiesz to napisz do nas
	Nazwa: 10 Guldenów Gdańskich (próba) Rok emisji: 2008 Miejscowość: Gdańsk Nakład: 100 sztuk Średnica: jeśli wiesz to napisz do nas Metal: tombak Waga: jeśli wiesz to napisz do nas Numer Fischer 2008: jeśli wiesz to napisz do nas Cena Fischer 2008: jeśli wiesz to napisz do nas
	Nazwa: 15 Guldenów Gdańskich (próba) Rok emisji: 2008 Miejscowość: Gdańsk Nakład: 100 sztuk Średnica: jeśli wiesz to napisz do nas Metal: tombak Waga: jeśli wiesz to napisz do nas Numer Fischer 2008: jeśli wiesz to napisz do nas Cena Fischer 2008: jeśli wiesz to napisz do nas
	Nazwa: 20 Guldenów Gdańskich (próba) Rok emisji: 2008 Miejscowość: Gdańsk Nakład: 100 sztuk Średnica: jeśli wiesz to napisz do nas Metal: tombak Waga: jeśli wiesz to napisz do nas Numer Fischer 2008: jeśli wiesz to napisz do nas Cena Fischer 2008: jeśli wiesz to napisz do nas
	Nazwa: 5 Guldenów Gdańskich (srebrna próba) Rok emisji: 2008 Miejscowość: Gdańsk Nakład: 80 sztuk Średnica: jeśli wiesz to napisz do nas Metal: srebro ag 999 Waga: jeśli wiesz to napisz do nas Numer Fischer 2008: jeśli wiesz to napisz do nas Cena Fischer 2008: jeśli wiesz to napisz do nas
	Nazwa: 10 Guldenów Gdańskich (srebrna próba) Rok emisji: 2008 Miejscowość: Gdańsk Nakład: 80 sztuk Średnica: jeśli wiesz to napisz do nas Metal: srebro ag 999 Waga: jeśli wiesz to napisz do nas Numer Fischer 2008: jeśli wiesz to napisz do nas Cena Fischer 2008: jeśli wiesz to napisz do nas
	Nazwa: 15 Guldenów Gdańskich (srebrna próba) Rok emisji: 2008 Miejscowość: Gdańsk Nakład: 80 sztuk Średnica: jeśli wiesz to napisz do nas Metal: srebro ag 999 Waga: jeśli wiesz to napisz do nas Numer Fischer 2008: jeśli wiesz to napisz do nas Cena Fischer 2008: jeśli wiesz to napisz do nas
	Nazwa: 20 Guldenów Gdańskich (srebrna próba) Rok emisji: 2008 Miejscowość: Gdańsk Nakład: 80 sztuk Średnica: jeśli wiesz to napisz do nas Metal: srebro ag 999 Waga: jeśli wiesz to napisz do nas Numer Fischer 2008: jeśli wiesz to napisz do nas Cena Fischer 2008: jeśli wiesz to napisz do nas
	Nazwa: 4 Przetaki - Głuszec Rok emisji: 2008 Miejscowość: Biłgoraj Nakład: 20 000 sztuk Średnica: 27 mm Metal: jeśli wiesz to napisz do nas Waga: jeśli wiesz to napisz do nas Numer Fischer 2008: jeśli wiesz to napisz do nas Cena Fischer 2008: jeśli wiesz to napisz do nas

 

Jeśli jest jakaś moneta lokalna, której nie uwzględniliśmy w spisie lub któraś z informacji jest niepełna / nieprawidłowa, napisz do nas na adres [email protected]. Będziemy bardzo wdzięczni za wszelkie uwagi.

Szczególnie podziękowania za wykonanie i udostępnienie zdjęć oraz dostarczenie wiedzy dla Dawida Kuptz oraz dla:

• Paweł Kohnke
• Sylwester Pająk
• Jacek Depo (użytkownik naszej strony PrimusJack)

Dodatkowo dziękujemy za zgodę na umieszczenie zdjęć sprzedawcom Allegro: kolekcjoner, MarcinNysa1, radnecik, patrzalkin, magda_i_tomek, numizmy.

Autorzy: Dawid Kuptz, Bartosz Błądek