Polecamy

skup monet
skup monet
Numizmatyka
Sklep numizmatyczny
Monety
monety skup

Polecamy

skup monet
skup monet
Numizmatyka
Sklep numizmatyczny
Monety
monety skup

Postać Bolesława Chrobrego na polskich monetach

.

Kilka dni temu stałem się szczęśliwym posiadaczem kompletu złotych monet z 1925 roku Chrobry 10 i 20 zł. Komplet jest bardzo ładny ale nie o tym chciałem pisać.

Podczas zakupu monet nawiązałem rozmowę ze sprzedawca o monetach z polskimi królami. Sprzedawca po wielu latach doświadczeń doszedł do bardzo ciekawych wniosków którymi chciałbym się tutaj podzielić. W polskich emisjach monet z królami bardzo łatwo zauważyć bardzo silny trend zwyżkowy cen monet na których widnieje postać Bolesława Chrobrego. Co więcej, w seriach monet z królami zawsze pierwszą moneta z serii jest Mieszko I jako pierwszy władca Polski. Na logikę powinno być tak, że pierwsza moneta z serii powinna być najdroższa czyli to Mieszko I powinien bić rekordy cenowe. Jednak na przekór logice tak wcale nie jest bo Chrobry osiąga rekordy cenowe. Dlaczego? Otóż sprawa jest bardzo prosta: Bo Polacy kochają Bolesława Chrobrego. Za co? Spróbuje przegrzebać czeluści Internetu i znaleźć odpowiedź na to pytanie.

 

Bolesław Chrobry (967-1025)

Bolesław urodził się już w kraju chrześcijańskim jako najstarszy syn Mieszka. Gdy miał sześć lub siedem lat (973), jego ojciec, Mieszko, został zmuszony oddać go jako zakładnika na niemiecki dwór co gwarantowało pokój pomiędzy Mieszkiem I a królem niemieckim. Nie wiemy, jak długo tam przebywał. Być może wtedy właśnie zawarł wiele przyjaźni z przedstawicielami niemieckiej arystokracji. Może też wtedy nauczył się niemieckiego.

Po śmierci ojca, w 992, przejął władzę, a jego pierwsze działania zdążały w kierunku wyeliminowania swych przeciwników. Wypędził z kraju macochę Odę i trzech swych przyrodnich braci. Przywrócił jedność państwa i centralne, samodzielne kierowanie nim. Nie dopuścił więc do podziału Polski po śmierci ojca.

Od 997 organizował wyprawę misyjną czeskiego biskupa Wojciecha na ziemie Prusów. Śmierć męczeńską biskupa Wojciecha zginął męczeńską śmiercią z rąk Prusów. Bolesław wykupił ciało męczennika i urządził pogrzeb w Gnieźnie. Wydarzenie to stało się głośne w całej Europie Zachodniej, gdzie Wojciech był on znany i szanowany. Jednocześnie rozpoczął starania w Rzymie o uzyskanie własnej metropolii kościelnej. Mógł liczyć na przychylność zarówno papieża Sylwestra, jak i cesarza niemieckiego Ottona.

W 1000 r. cesarz Otton przybył na zjazd gnieźnieński. Został nadzwyczaj uroczyście przyjęty przez Bolesława, a przy okazji zapadły bardzo istotne decyzje polityczne.

Pierwszym wielkim osiągnięciem Chrobrego stało się utworzenie arcybiskupstwa gnieźnieńskiego i trzech podległych mu biskupstw - W Krakowie, we Wrocławiu i w Kołobrzegu. Ponadto istniała w Polsce diecezja poznańska, poddana Gnieznu dopiero po śmierci urzędującego wówczas biskupa Ungera. Utworzenie arcybiskupstwa gnieźnieńskiego potwierdziło niezależność Kościoła polskiego od Niemiec, stworzyło możliwość przeprowadzania w przyszłości koronacji królewskiej bez pomocy obcych hierarchów kościelnych.

Następnym osiągnięciem Bolesława, nazywanego przyjacielem i współpracownikiem Cesarstwa, było przekazanie mu przez cesarza prawa mianowania biskupów we własnym kraju Został też polski władca zwolniony z obowiązku płacenia trybutu, stał się - jak to wyraził współczesny kronikarz niemiecki, Thietmar - "z trybutariusza panem".

Na zjeździe gnieźnieńskim miała też miejsce ceremonia, która do dziś budzi spory szum wśród historyków. Mianowicie cesarz nałożył Bolesławowi na głowę swoją koronę - nastąpiła symboliczna koronacja, od tego czasu uważa się Chrobrego za króla.

Zjazd gnieźnieński potwierdził pozycję Polski na arenie europejskiej. Niestety, dobra koniunktura nie trwała długo. Już w 1002 r. zmarł Otton III, cesarzem został nieprzychylny Polsce Henryk II. Nie był on skłonny uznać tak wysokiej pozycji Bolesława, władcy polskiemu natomiast nie odpowiadała rola niemieckiego lennika. Stosunki polsko-niemieckie zaczęły się komplikować.

Uprzedzając atak niemiecki, Chrobry zajął Milsko, Łużyce i Miśnię. W 1003 r. rozszerzył jeszcze bardziej swój stan posiadania, obejmując władzę w Czechach. Wzrost potęgi Bolesława poważnie zaniepokoił cesarza. Zażądał złożenia hołdu z Czech, a gdy Bolesław odmówił, wyparł go stamtąd.

Rok później wybuchła wojna polsko-niemiecka. Toczyła się ona w trzech etapach, w latach 1004-1005, 1007-1013 i 1015-1018. Zakończył ją pokój w Budziszynie. Mimo zmiennego przebiegu walk, mimo sojuszu niemiecko-ruskiego i ataku Jarosława Mądrego od wschodu, udało się Bolesławowi odnieść zwycięstwo.

Pokój w Budziszynie potwierdził niezależność Polski, na jego mocy w rękach Bolesława po zostały Milsko i Łużyce. Pod jego władza były też Morawy, zajęte w 1003 r.

Po zwycięskiej wojnie z Niemcami przyszła kolej na sprawy wschodnie. W 1018 r. zorganizował Chrobry wyprawę na Kijów, posiłkowali go w niej Niemcy i Węgrzy. Interwencja miała na celu przywrócenie władzy usuniętemu z, kijowskiego tronu zięciowi Bolesława, Swiętopełkowi. Wojska polskie pokonały Rusinów, Bolesław zajął Kijów i stamtąd wysłał poselstwa do cesarzy, wschodniego i zachodniego. Swiętopełk odzyskał władzę. Polacy wywieźli z Rusi cenne łupy, wracając przyłączył Chrobry do Polski Grody Czerwieńskie, utracone w 981 r. Niestety, jego protegowany, Swiętopełk, nie zdołał utrzymać się na tronie. Bolesław nie interweniował ponownie w jego sprawie, porozumiał się z rządzącym w Kijowie Jarosławem Mądrym.

Ostatnim posunięciem Bolesława była koronacja, która nastąpiła w 1025 r., zapewne w czasie Wielkiejnocy. Bolesław był czterokrotnie żonaty. Z dwiema pierwszymi żonami, Niemka i Węgierką, rozwiódł się, choć Węgierka urodziła mu syna Bezpryma. Trzecia żona, Emnilda, pozostała aż do swej śmierci towarzyszką jego życia. Miał z nią dwóch synów, Mieszka i Ottona, oraz córki.

Ostatni raz ożenił się z Niemką Odą. Wiemy o Bolesławie nieco więcej niż o jego ojcu. Kronikarz ruski pisze, że był on "wielki i ciężki, że ledwie na koniu mógł usiedzieć, ale bystrego umysłu". Kronikarz niemiecki natomiast przytacza wiele niepochlebnych opinii na temat Bolesława. Przyznaje jednak, że gorliwie krzewił chrześcijaństwo w swoim kraju. Bardzo natomiast korzystna dla polskiego władcy jest opinia Brunona z Kwerfurtu. Ten Niemiec, który później, podobnie jak św. Wojciech, znalazł śmierć w czasie wyprawy misyjnej na pograniczu Prus, w pisanym w czasie wojny polsko-niemieckiej liście do cesarza Henryka II, krytykując postępowanie władcy niemieckiego, przeciwstawiał mu Bolesława.


Za czasów Bolesława Chrobrego wzmocniły się struktury państwa, powstało arcybiskupstwo gnieźnieńskie, zostały zbudowane liczne grody i fortyfikacje graniczne, wzniesiono pierwsze monumentalne katedry polskie. Za to wszystko współcześni i potomni zwali go Wielkim. Natomiast określenie Chrobry zaczęło być używane dopiero w końcu XIII w., a stało się niemal wyłączne w XVI stuleciu.

 
Polska mapa za czasów Bolesława Chrobrego lata 900-950
kliknij aby powiększyć

 
Postać Bolesława Chrobrego 967-1025

 

 
Denar Bolesława Chrobrego


Moneta - denar Bolesław Chrobry, awers
srebro, bita; średnica 20mm; X wiek;
 


Moneta - denar Bolesław Chrobry, rewers
srebro, bita; średnica 20mm; X wiek;

 

 
"Koronacja pierwszego króla Polski" Jana Matejki
kliknij aby powiększyć

 

Bolesław Chrobry na banknotach, monetach i innych

W 1925 roku wybito pamiątkowe złote monety o nominale 10 i 20 zł z okazji dziewięćsetlecia pierwszej polskiej koronacji z wizerunkiem Bolesława Chrobrego.


Złote 10 zł z 1925 roku


Złote 20 zł z 1925 roku

 

Na pięć dni przed wybuchem II wojny światowej, 26 sierpnia 1939 roku wprowadzono do obiegu banknot ("bilet państwowy") z portretem Bolesława Chrobrego o nominale 1 złotego z datą 1 października 1938 roku. Formalnie w obiegu pozostawał do 20 maja 1940 roku. Jego projektantem był Leonard Sowiński.

Niestety nie udało mi się znaleźć zdjęcia :(

Z kolei w PRL wizerunek Bolesława Chrobrego umieszczono na rewersie banknotu o nominale 2000 złotych (z datą 1 maja 1977). Banknot był w obiegu od 11 lipca 1977 do 31 grudnia 1996 roku. W czasie denominacji (1995) natomiast wprowadzono ozdobiony portretem Chrobrego banknot 20-złotowy (z datą 25 marca 1994). Projektantem obydwu banknotów (PRL i współczesnego) jest Andrzej Heidrich.


Banknot PRL z postacią Bolesława Chrobrego


Współczesny banknot 20 zł
 


Obiegowa moneta o nominale 50 zł z 1980 roku


PRL'owski znaczek z Bolesławem Chrobrym

 

Podsumowanie

No i dlaczego Polacy kochają Bolesława Chrobrego. Wydaje mi się, że zawsze go kochali - kiedyś Bolesław miał przydomek Wielki - Bolesław Wielki a przydomku Chrobry dorobił się e końcu XIII w. Myślę, że Polacy kochają Chrobrego za jego waleczność (Chrobry oznacz Waleczny). To on jako pierwszy król pokazał nasza siłę w Europie - pokazał Niemcom (Cesarstwu) oraz całej Europie naszą siłę. Polacy kochają silnych władców.

Tekst i ilustracje:
www.piastowie.kei.pl
pl.wikipedia.org
www.nbp.pl
www.muzeum.slupsk.pl

Nowe zasady dotyczące ciasteczek (cookies). Wykorzystujemy pliki cookies, aby nasz serwis lepiej spełniał Wasze oczekiwania. W razie potrzeby można zablokować ciasteczka w przeglądarce jak to zrobić tutaj.

Akceptuję zapisywanie ciasteczek (cookie) dla tej strony:

EU Cookie Directive Module Information