Mała powtórka z euro
Euro (€) jest nowym pieniądzem. Od kilkunastu lat możemy obserwować kolejne emisje. Daje się zauważyć rozwój tematów jakie podejmują projektanci monet kolekcjonerskich i okolicznościowych. W naszych czasach powstało euro i tworzy się jego historia.
Rys historyczny
Poprzednikiem euro było ECU (Europen Curency Unit) pieniądz bezgotówkowy, służący do rozliczeń transakcji w latach 1979 -1998.
Od 01.01.1999 roku zaczęło funkcjonować euro, początkowo jako pieniądz bezgotówkowy.
01.01.2002 roku wprowadzono do obiegu monety i banknoty euro jednocześnie w 11 państwach: Austrii, Belgii, Finlandii, Francji, Hiszpanii, Holandii, Irlandii, Luksemburgu, Niemczech, Portugalii i Włoszech. Od tego roku państwa te mogły również emitować monety okolicznościowe i kolekcjonerskie.
Emisja monet, (podobnie jak banknotów) podlega ustanowionemu prawu. O wprowadzeniu nowej monety musi być poinformowana Komisja Europejska i państwa strefy euro. Wielkość emisji monet w strefie euro wymaga zatwierdzenia przez Europejski Bank Centralny, a w odniesieniu do banknotów EBC musi zezwolić na ich emisję i zatwierdzić jej wielkość. EBC corocznie określa dla danego państwa wielkość emisji monet obiegowych i kolekcjonerskich w mln. euro.
Od 1999 roku do strefa euro powiększyła się o państwa: w 2001 roku Grecja, w 2007 Słowenia, w 2008 Cypr i Malta, w 2009 Słowacja, w 2011 Estonia i 2014 Łotwa. Ponadto euro jest walutą w państwach, które nie są w UE, ale podpisały odpowiednie umowy: Monako, Watykan, San Marino, lub przyjęły euro jednostronnie, bez wstąpienia do Unii Gospodarczej i Walutowej: Czarnogóra i Kosowo. Wiele krajów, podobnie jak Polska przygotowuje się do przyjęcia euro.
Rodzaje monet
A. Monety obiegowe
Monety obiegowe są wybijane w 8 nominałach: 1, 2, 5, 10, 20, 50, eurocentów oraz 1 i 2 euro.
Wszystkie monety mają taki sam awers, który zaprojektował Luc Luycx z Królewskiej Mennicy Belgijskiej, natomiast rewers oprócz wymaganego symbolu 12 gwiazd zawiera motyw charakterystyczny dla danego kraju.
Awers od roku 2002 przedstawiał mapę państw UE. Monety wyemitowane po 2007 roku mają mapę całej Europy. Monety Austrii, San Marino, Watykanu, Portugalii i Włoch mają mapę Europy od roku 2008. Oczywiście zmiana dotyczyła nominałów 10,20,50 eurocentów oraz 1 i 2 euro.
B. Monety okolicznościowe, obiegowe - nominał 2 €
Od 2002 roku każde państwo UE mogło wprowadzić do obiegu jedną monetę okolicznościową.
Właściwości i cechy tych monet są takie same jak monet obiegowych i są one prawnym środkiem płatniczym w strefie euro na równi z monetami obiegowymi.
Pierwszą monetą okolicznościową 2 euro wyemitowała Grecja z okazji Igrzysk Olimpijskich w Atenach w 2004 roku.
Od 2012 roku kraje UE mają prawo do emisji 2 monet okolicznościowych o nominale 2 euro.
Pierwsza moneta okolicznościowa 2 euro - Grecja 2004 / Igrzyska Olimpijskie w Atenach
Jedna z ostatnich monet okolicznościowych 2 euro - Watykan 2014 / 25. rocznica zburzenia Muru Berlińskiego
Jest jeszcze jeden rodzaj monet okolicznościowych 2 euro, są to monety emitowane dla całej unii. Moneta ta jest wybijana dodatkowo poza przyznanym prawem emisji tych monet (od 2012 roku może być emitowana jako trzecia).
Do tej pory wyemitowano 3 monety:
1. z roku 2007 - 50 lecie podpisania traktatów rzymskich,
2. ze stycznia 2009 roku - 10 lecie unii gospodarczej i walutowej,
3. ze stycznia 2012 roku - 10 lecie wprowadzenia monet i banknotów.
Projekty tych monet są wynikiem konkursów i zostały wybrane przez obywateli, mieszkańców UE.
Jednak pomimo takiego samego rysunku te monety nie są jednakowe, różni je napis państwa w którym były emitowane.
C. Monety kolekcjonerskie
Monety te są emitowane specjalnie dla kolekcjonerów, nie są środkiem płatniczym, muszą one różnić się od monet obiegowych, Monety te oprócz doznań estetycznych są źródłem wiedzy o danym kraju, rocznicach historycznych i o bieżących wydarzeniach.
20 euro - Belgia 2004 (Ag.925) / „Pies z Flandrii”
D. Monety bulionowe (lokacyjne)
Monety wykonane z metali szlachetnych złota, srebra, platyny o zawartości nawet 99,5 % kruszcu. Nie zawsze podany jest nominał. Cena zależy od ceny kruszcu (plus narzut bankowy). Często stanowią lokatę kapitału.
Jedna z najpopularniejszych monet bulionowych euro, austriacka moneta, tzw. „Filcharmonicy Wiedeńscy”
Banknoty
Banknoty w strefie euro posiadają nominały: 5, 10, 20, 50, 100, 200, 500 Euro. Banknoty przedstawiają style architektoniczne siedmiu okresów w historii kultury europejskiej. Na stronie głównej znajdują się wejścia, okna i drzwi, na drugiej stronie są mosty.
Banknoty emitowane były bez zmian od 2002 roku i dopiero w 2013 roku zaczęto wprowadzać ich nowe, ulepszone wersje.
W dniu 02.05.2013 roku wprowadzono banknot 5 euro, a 23.09.2014 roku zostanie wprowadzony banknot 10 euro.
5 euro - wersja wprowadzona 02.05.2013 roku
10 euro - wersja, która zostanie wprowadzona 23.09.2014 roku
Autor: Aleksander Brzeziński
Źródła:
- EBC
- Wikipedia
