NBP: 10 złotych - Wielcy polscy ekonomiści – prezentacja monet dwóch kolejnych emisji
Narodowy Bank Polski zaprezentował dwie kolejne emisje monet z serii pt. „Wielcy polscy ekonomiści”. Numizmaty prezentować będą: Edwarda Taylora i Tadeusza Brzeskiego. Monety o nominale 10 złotych zostaną wybite w srebrze (Ag.925). Wejdą do obiegu 26 października 2021 roku. W roku 2022 zaplanowano pięć kolejnych emisji monet w tej serii. Zostaną zaprezentowani: Władysław Grabski, Leon Biegeleisen, Jan Lewiński, Władysław Zawadzki i Michał Kalecki.
10 ZŁOTYCH - Wielcy polscy ekonomiści – Edward Taylor
Specyfikacja monety:
Emitent: Narodowy Bank Polski
Producent: Mennica Polska S.A.
Materiał: srebro (Ag.925)
Stempel: lustrzany
Średnica: 32 mm
Masa: 14,14 g
Nakład: do 10 000 szt.
Projekt: Dominika Karpińska-Kopiec
Data emisji: 26-10-2021
Na rewersie monety znajdują się wizerunek Edwarda Taylora oraz daty jego urodzin i śmierci.
Wizerunek Edwarda Taylora wg zdjęcia pochodzącego ze zbiorów Archiwum Rodziny Taylorów, udostępnionego przez Muzeum Uniwersytetu im. Adama Mickiewicza w Poznaniu.
Na awersie widnieje cytat pochodzący z dzieła Wstęp do ekonomiki.
Edward Taylor (1884–1964) należał do grona wybitnych polskich ekonomistów. Wywodził się ze szkockiej rodziny osiadłej w Polsce w XVII w. Ukończył studia na Wydziale Prawa Uniwersytetu Jagiellońskiego, gdzie uzyskał doktorat.
Początkowo silnie zaangażował się w ruch spółdzielczy, o którym napisał cenioną monografię O istocie spółdzielczości. Przełomem w jego życiu stał się 1919 r., gdy Taylorowi zaproponowano stworzenie i zorganizowanie sekcji ekonomicznej na Wydziale Prawno-Ekonomicznym poznańskiego uniwersytetu. Wykładał tam przez cały okres międzywojnia, kładąc podwaliny poznańskiej szkoły ekonomicznej. Podczas wojny mieszkał wraz z rodziną we wsi niedaleko Jędrzejowa, gdzie mimo trudnych warunków starał się kontynuować działalność naukową. W 1949 r. został zmuszony przez władze komunistyczne do przejścia w stan spoczynku. W 1956 r. wrócił na uczelnię, gdzie wykładał jeszcze przez cztery lata. Wychował kilka pokoleń polskich prawników i ekonomistów.
Był zwolennikiem ekonomii klasycznej, w szczególności zaś teorii Alfreda Marshalla. Jego zainteresowania naukowe nie ograniczały się wszak jedynie do teorii ekonomii, lecz obejmowały także naukę o pieniądzu, zagadnienia skarbowości oraz spółdzielczości. Opowiadał się za wolnością gospodarczą i własnością prywatną, a przeciw nadmiernemu etatyzmowi. Apelował
jednak o sumienną współpracę wszystkich warstw społecznych w duchu solidaryzmu.
Był myślicielem bardzo płodnym, jego dorobek naukowy i publicystyczny liczy około 300 pozycji. Dokonał licznych tłumaczeń klasyków ekonomii na język polski. Bardzo cenił owoce zainicjowanej przez siebie serii wydawniczej „Poznańskie Prace Ekonomiczne”, w której wydawano najlepsze prace doktorskie i habilitacyjne w okresie międzywojennym.
Wśród najważniejszych książek polskiego ekonomisty warto wymienić następujące pozycje: Inflacja polska, Druga inflacja polska, Wstęp do ekonomiki, Teoria produkcji, Historia rozwoju ekonomiki.
Grzegorz Jeż
10 ZŁOTYCH - Wielcy polscy ekonomiści – Tadeusz Brzeski
Specyfikacja monety:
Emitent: Narodowy Bank Polski
Producent: Mennica Polska S.A.
Materiał: srebro (Ag.925)
Stempel: lustrzany
Średnica: 32 mm
Masa: 14,14 g
Nakład: do 10 000 szt.
Projekt: Grzegorz Pfeifer
Data emisji: 26-10-2021
Na rewersie monety znajdują się wizerunek Tadeusza Brzeskiego, daty jego urodzin i śmierci oraz cytat pochodzący z dzieła Polska jako jednostka gospodarcza.
Wizerunek Tadeusza Brzeskiego wg zdjęcia pochodzącego ze zbiorów Narodowego Archiwum Cyfrowego.
Tadeusz Brzeski (1884–1958) był polskim ekonomistą i nauczycielem akademickim. Studiował prawo na krakowskim Uniwersytecie Jagiellońskim oraz na Uniwersytecie Jana Kazimierza we Lwowie, jak również ekonomię na wyższych uczelniach w Monachium i Berlinie. W 1922 r. został profesorem Uniwersytetu Warszawskiego, na którym na przełomie lat dwudziestych i trzydziestych ubiegłego wieku przez jeden rok akademicki pełnił funkcję rektora. Po wybuchu II wojny światowej przeniósł się do Lwowa, skąd władze sowieckie deportowały go do Kazachstanu. Został zwolniony w 1941 r. Udało mu się wyjść wraz z armią generała Władysława Andersa na Bliski Wschód. Jeszcze w czasie wojny przeniósł się do Londynu, gdzie mieszkał do końca życia. Aktywnie uczestniczył w życiu emigracyjnym, piastując wiele ważnych stanowisk. Objął urząd rektora Polskiego Uniwersytetu na Obczyźnie, a także stanowisko prezesa Polskiego Towarzystwa Naukowego na Obczyźnie.
Tadeusz Brzeski w swojej pracy koncentrował się na zagadnieniach teoretycznych. Włożył wiele wysiłku w analizę pojęć związanych z metodologią ekonomii. Stworzył złożoną klasyfikację zjawisk gospodarczych i faktów polityki społecznej, do których zaliczał: wartości, miary i formy gospodarcze.
Uczony kładł ogromny nacisk na psychologiczny aspekt życia gospodarczego. Brzeski wysunął pogląd, że teoria gospodarowania winna brać pod uwagę motywy postępowania jednostek i społeczności, co szczegółowo wyłuszczył w jednej ze swoich najważniejszych prac – Psychologicznej teorii gospodarczej w zarysie. Bronił tezy, że życie gospodarcze jest splotem faktów przyrodniczych i psychologicznych, próbując tym samym godzić argumenty szkoły historycznej z myśleniem dedukcyjnym.
Wśród innych ważnych prac Brzeskiego należy wymienić następujące pozycje: O granicach ekonomii społecznej, Ekonomia. Teoria gospodarowania, Ustrój pieniężny. Teoria, Polska jako jednostka gospodarcza.
Grzegorz Jeż
Autor: Józef Smurawa / Źródło: Narodowy Bank Polski
