NBP: 10 złotych – 90. rocznica powstania Znaku Rodła - prezentacja monety
Narodowy Bank Polski zaprezentował nową monetę kolekcjonerską, poświęconą 90. rocznicy powstania Znaku Rodła. Rodło, znak Związku Polaków w Niemczech, to symbol łączności Polonii z narodem. Przedstawia na czerwonym tle biały graficzny znak Wisły z Krakowem. Autorką znaku jest artystka Janina Kłopocka (1904-1982). Rodło jest zastrzeżonym znakiem towarowym. Srebrny (Ag.925) numizmat o nominale 10 złotych (kwadrat o wymiarach 28,2 × 28,2 mm), zaprojektowany przez Grzegorza Pfeifera, wyemitowany zostanie w dniu 8 listopada 2022 roku.
10 ZŁOTYCH - 90. rocznica powstania Znaku Rodła
Specyfikacja monety:
Emitent: Narodowy Bank Polski
Producent: Mennica Polska S.A.
Materiał: srebro (Ag.925)
Stempel: lustrzany
Wymiary: 28,2 x 28,2 mm
Masa: 14,14 g
Nakład: do 10 000 szt.
Projekt: Grzegorz Pfeifer
Data emisji: 08-11-2022
Odrodzone po 123 latach zaborów państwo polskie, podporządkowując się decyzji traktatu wersalskiego z 1919 r., pozostawiło w granicach państwa niemieckiego prastare zachodnie ziemie piastowskie wraz z ponadmilionową rzeszą autochtonów polskich. Wielu przeniosło się wtedy do Polski. Nie wszyscy jednak pogodzili się z decyzją mocarstw. Ci, którzy postanowili zostać, po licznych konsultacjach z polskimi środowiskami utworzyli 27 sierpnia 1922 r. w Berlinie Związek Polaków w Niemczech (ZPwN).
Organizacja zobowiązała się do uzyskania dla ludności polskiej w Niemczech pełnych praw mniejszości narodowych oraz obrony jej interesów we wszystkich dziedzinach życia społecznego i kulturalnego.
Wrogie państwo niemieckie w tym samym roku zakazało polskim organizacjom posługiwania się wizerunkiem Orła Białego oraz biało-czerwonym sztandarem, ponieważ były to już oficjalne symbole odrodzonej Polski. W odpowiedzi Rada Naczelna ZPwN postanowiła stworzyć własny znak tożsamości narodowej, który miał podkreślać odrębność narodową Polaków w państwie czarnego orła.
Związek wielokrotnie ogłaszał konkursy na „znak polskości”, jednak bez powodzenia. Dopiero kiedy w listopadzie 1932 r. zadanie to powierzono młodej studentce Akademii Sztuk Pięknych, znakomitej graficzce Janinie Kłopockiej, uczennicy Władysława Skoczylasa, pojawiła się szansa na realizację projektu.
Artystka urodziła się w 1904 r. w wielkopolskim Koźminie. Od czwartego roku życia wychowywała się i kształciła w cesarskim Berlinie, ale dzięki rodzicom Janowi i Mariannie ukochała wszystko, co polskie i słowiańskie – to uczucie było zawsze inspiracją jej twórczości i pracy społecznej. Pewnie dlatego już podczas pierwszego spotkania 8 listopada 1932 r. w Domu ZPwN w Berlinie z taką łatwością uchwyciła sens sugestii kierownika Rady Naczelnej dr. Jana Kaczmarka, aby znak był bliski Polakom i tak prosty, by każde dziecko mogło go bez trudu narysować na piasku.
Na kolejnym spotkaniu Kłopocka przedstawiła projekt graficzny symbolu ZPwN – stylizowany bieg Wisły z zaznaczonym w jej górnym odcinku Krakowem, kolebką kultury polskiej; biały znak umieściła na prostokątnym czerwonym tle. Dzięki prostocie rysunku i artystycznemu wyczuciu projekt został natychmiast zaakceptowany.
Nazwę zaproponował 19-letni poeta Edmund Osmańczyk. Z połączenia dwóch słów: „rodzina” i „godło” powstało „Rodło”, które ogłoszone na zebraniu ZPwN 3 grudnia 1932 r. do dziś symbolizuje łączność Polaków przebywających poza ojczyzną z narodem polskim i jego kulturą.
Na rewersie monety znajduje się Rodło – znak przedstawiający bieg rzeki Wisły wraz z zaznaczonym Krakowem.
Awers przedstawia „5 Prawd Polaków” ogłoszonych w marcu 1938 r. na berlińskim Kongresie Polaków w Niemczech zorganizowanym przez ZPwN, będących podstawą ideową działalności Związku.
Krzysztof Kłopocki
Autor: Józef Smurawa
Źródło: Narodowy Bank Polski
