NBP: Mikołaj Kopernik – prezentacja monety i banknotu kolekcjonerskiego
Narodowy Bank Polski w dniu dzisiejszym zaprezentował nową monetę i banknot kolekcjonerski, których tematem jest Mikołaj Kopernik. Moneta projektu Urszuli Walerzak to 50 złotych bite w srebrze (Ag.999) z bursztynem. Banknot projektu Krystiana Michalczuka o nominale 20 złotych przedstawia najpopularniejszy (tzw. toruński) portret Mikołaja Kopernika. Banknot na zlecenie NBP wyprodukowała Polska Wytwórnia Papierów Wartościowych S.A. Jest prawnym środkiem płatniczym w Polsce. Oba numizmaty wejdą do obiegu 9 lutego 2023 roku.
Specyfikacja monety:
Emitent: Narodowy Bank Polski
Producent: Mennica Polska S.A.
Materiał: srebro (Au.999)
Stempel: zwykły
Średnica: 45,0 mm
Masa: 62,2 g
Techniki dodatkowe: wysoki relief, bursztyn
Nakład: do 7000 szt.
Projekt: Urszula Walerzak
Data emisji: 09-02-2023
Rewers monety przedstawia fragment pomnika Mikołaja Kopernika w Warszawie oraz stylizowany wizerunek promieni słonecznych.
Na awersie poza stałymi elementami, takimi jak wizerunek orła ustalony dla godła Rzeczypospolitej Polskiej, nominał oraz oznaczenie roku emisji, został umieszczony wizerunek Układu Słonecznego z dzieła Mikołaja Kopernika De revolutionibus orbium coelestium.
20 ZŁOTYCH - Mikołaj Kopernik
Specyfikacja banknotu:
Emitent: Narodowy Bank Polski
Producent: Polska Wytwórnia Papierów Wartościowych S.A.
Podłoże: polimerowe
Wymiary: 150 mm × 77 mm
Nakład: do 100 000 szt.
Projekt: Krystian Michalczuk
Data emisji: 09-02-2023
Strona przednia banknotu przedstawia najpopularniejszy (tzw. toruński) portret Mikołaja Kopernika oraz stylizowane wizerunki kwadrantu i fragmentu układu heliocentrycznego.
Na stronie odwrotnej banknotu zostały zaprezentowane wizerunki historycznych monet: awers i rewers szóstaka gdańskiego, awers szóstaka elbląskiego, awers szeląga pruskiego (Toruń), a także wizerunek fragmentu układu heliocentrycznego. W tle widnieje również Zamek Kapituły Warmińskiej w Olsztynie.
Fragment wizerunku układu heliocentrycznego został zaczerpnięty z rękopisu traktatu Mikołaja Kopernika O obrotach sfer niebieskich, znajdującego się w Bibliotece Jagiellońskiej (Rkp. 10000).
W 2023 r. przypadają obchody 550-lecia urodzin Mikołaja Kopernika, wybitnego astronoma, twórcy teorii heliocentrycznej, lekarza, ekonomisty – autora jednej z wersji prawa rządzącego obiegiem pieniądza (gorszy pieniądz zawsze wypiera lepszy), wiernego poddanego polskich królów – obrońcy Olsztyna przed Krzyżakami.
Mikołaj Kopernik urodził się w Toruniu 19 lutego 1473 r. w rodzinie bogatego kupca Mikołaja Kopernika i Barbary z domu Watzenrode. Jego ojciec pochodził ze Śląska, a matka z patrycjuszowskiej rodziny toruńskiej.
Przyszły astronom uczył się najpierw w Toruniu, potem zapewne w Chełmnie. W latach 1491–1503 studiował w Krakowie, Bolonii i Padwie. Studia zakończył uzyskaniem doktoratu z prawa kanonicznego w Ferrarze w 1503 r.
W 1503 r. Kopernik powrócił do Polski i osiadł na Warmii, gdzie biskupem był jego wuj i mecenas Łukasz Watzenrode. Już wcześniej, w 1495 r. astronom został kanonikiem warmińskim. W latach 1503–1510 mieszkał przy wuju w Lidzbarku Warmińskim, a od 1510 r. w zasadzie stale przebywał we Fromborku, jedynie w latach 1519–1521 w Olsztynie.
Najważniejszym dziełem Kopernika jest praca De revolutionibus orbium coelestium (O obrotach sfer nibieskich). Przypuszcza się, że Kopernik zaczął ją pisać w 1514 r., a skończył około 1530 r. Długo zwlekał z jej wydaniem – wyszła drukiem w 1543 r. dzięki staraniom niemieckiego uczonego Jerzego Joachima Retyka. Nie jest pewne, czy autor zobaczył swoje dzieło przed śmiercią w maju 1543 r.
prof. dr hab. Krzysztof Mikulski
Autor: Józef Smurawa
Źródło: Narodowy Bank Polski
