PTN O/Warszawa: „Nieformalne napisy na banknotach”
W poniedziałek 4 października 2021 roku w siedzibie warszawskiego oddziału PTN (Warszawa, ul. Jezuicka 6/8) o godz. 17:00, pan mgr Juliusz Bieniaś wygłosi wykład pt. „Nieformalne napisy na banknotach”. Wykład organizuje Polskie Towarzystwo Numizmatyczne Oddział im. Karola Beyera w Warszawie, które serdecznie zaprasza wszystkich zainteresowanych. Wstęp wolny.
Notka autora:
Przedmiotem referatu będą nieformalne napisy na banknotach na tle wydarzeń historycznych w Europie, ze szczególnym uwzględnieniem pieniądza papierowego obiegającego na terenach Polski.
Najstarszy prezentowany egzemplarz to czwórka banknotów z okresu Rewolucji Francuskiej, na których dokonano zapisu umowy finansowej w epoce napoleońskiej. Kolejnym przykładem jest banknot wykorzystany jako pamiątka z okresu wojny francusko-pruskiej. Wydarzenia łączące się z pierwszą Wojną Światową i odzyskaniem przez Polskę niepodległości, jak również z wojną domowa w Rosji znalazły wyraz w napisach z tego okresu. Zaprezentowany zostanie również banknot pamiątka z okresu wojny polsko-bolszewickiej. Okres powojennej inflacji i hiperinflacji przyniósł kolejne nietypowe zestawienia banknotów. Drukowane przez Niemcy banknoty jednostronne stały się materiałem piśmiennym dla listów (patrz załączona ilustracja), rachunków i nadruków propagandowych krytykujących nieporadność rządu Republiki Weimarskiej. Kolejną grupą zabytków stanowią banknoty z okresu II Wojny Światowej z napisami i nadrukami propagandowymi Polskiego Państwa Podziemnego. Przeszmuglowane po Powstaniu Warszawskim do obozów jenieckich stały się materiałem do napisów pamiątkowych związanych z pobytem w obozie. Ostatnią grupę stanowią zabytki związane z zakończeniem II Wojny Światowej. W tym okresie powstawały napisy wykonywane ręką żołnierzy, uczestników walk na wszystkich frontach. Po wyzwoleniu, szczególnie w latach 40 i 50, istniała moda tworzenie pamiątek z pobytów wakacyjnych na niskich nominałach złotowych. Kolejna faza powstawania nieformalnych napisów na banknotach polskich przypada na okres inflacji w latach 80. Ostatnią grupę stanowią w tym czasie nadruki wykonywane przez struktury podziemne Solidarności. Podsumowując, wydarzenia historyczne i zjawiska inflacyjne sprzyjały powstawaniu takich napisów.
mgr Juliusz Bieniaś
Autor: Józef Smurawa / Źródło: Polskie Towarzystwo Numizmatyczne
