Cała historia z pieniądzem lokalnym odrodziła się w Polsce po kilkudziesięci latach nieobecności w 2006 roku - pierwsze lokalne pieniądze wprowadziła Jastarnia. Był to żeton zwany merką, którą można było płacić w okresie od 1 maja 2006 do 30 września 2006 za towary i usługi.

Żeton miał nominał "3 merki" i cały mechanizm wymiany polegał na tym, że miasto Jastarnia wymieniało  merki po 3 złote, jednocześnie gwarantując, że przed upływem końca września można żeton  bez problemów z powrotem wymienić na 3 złote.

Zapewne wielkim zdziwieniem dla władz miasta był fakt, że zwracana ilość merek była znikoma - prawie wszyscy , którym krążek "wpadł w ręce" zachowywali go na pamiątkę lub w celu inwestycyjnym, ponieważ cena żetonu na rynku wtórnym z dnia na dzień rosła. W chwili obecnej wartość kolekcjonerska żetonu jest znacznie większa niż 3 złote - na wolnym rynku (m.in. na platformie elektronicznej Allegro) cena waha się w przedziale 50-80 złotych (stan na styczeń 2008).

Na awersie znajduje się nominał "3 merk" na tle stylizowanego słońca, lecących mew i morskich fal, określenie emitenta: "Gmina Jastarnia" oraz data ostatniego dnia obiegu monety: "30.09.2006". Na rewersie kontur wybrzeża Bałtyku z Półwyspem Helskim i napisem "75 lat Juraty". Emitentem pieniądza lokalnego była Mennica Polska S.A., która wybiła 20 000 merek.

Co to jest pieniądz lokalny

Kolega Dawida Kuptza z którym stworzyliśmy ten artykuł zaciągnął informacji u źródła co to jest ten pieniądz lokalny. Długo trwał dialog Pawła Kohnke z Mennicą dlaczego oni nazywają to "żetonem pełniącym funkcję bonu towarowego" a nie monetą. mennica wyjaśniła mu to w ten sposób: "moneta jest prawnym środkiem płatniczym w całym kraju a te żetony nie". Wynika to z ustawy gdyż tylko NBP ma prawo emisji prawnych środków płatniczych a te żetony nie są emitowane przez NBP. Są formą środka płatniczego ale tylko w honorowanych punktach na terenie emitującego je samorządu terytorialnego. Dlatego pełnią funkcję bonu towarowego a nie prawnie obowiązującej monety.

Historia pieniądza lokalnego

Historia pieniądza lokalnego sięga starożytności kiedy to starożytny Rzym po dokonaniu podboju antycznej Grecji pozostawił miastom możliwość bicia własnej lokalnej monety z jedynym zastrzeżeniem, że na awersie musi znajdować się portret aktualnego cesarza. Rewers monet miasta mogły kształtować wg własnych upodobań.

Kolejnym znaczącym  etapem w rozwoju pieniądza lokalnego była I wojna światowa kiedy to z brakowało pieniędzy w obiegu i lokalne społeczności posiłkowały się emisją własnych monet.

Pieniądz lokalny dziś

W chwili obecnej pieniądz lokalny ma zupełnie inny charakter - miasta i gminy emitują go dla celów promocyjnych i turystycznych.

Do dnia dzisiejszego na rynku pojawiło się wiele lokalnych  żetonów. Poniżej prezentujemy to co wg. naszej wiedzy jest na rynku:

Emisja w roku 2006
	Pierwszy polski pieniądz lokalny Nazwa: 3 Merki - Juraty (1 edycja) Rok emisji: 2006 Miejscowość: Jastarnia Nakład: 20 000 Średnica: 22 mm Metal: mosiądz Waga: 4,3 g Numer Fischer 2008: Z001 Cena Fischer 2008: 80 zł

Emisja w roku 2007
	Nazwa: 3 Merki - Kuźnica (2 edycja) Rok emisji: 2007 Miejscowość: Jastarnia Nakład: 20 000 Średnica: 22 mm Metal: mosiądz Waga: 4,3 g Numer Fischer 2008: Z002 Cena Fischer 2008: 50 zł
	Nazwa: 3 Merki - Kuźnica (3 edycja) Rok emisji: 2007 Miejscowość: Jastarnia Nakład: 50 000 Średnica: 22 mm Metal: mosiądz Waga: 4,3 g Numer Fischer 2008: Z003 Cena Fischer 2008: 20 zł
	Nazwa: 4 Pizreny (750-LECIE LOKACJI MIASTA) Rok emisji: 2007 Miejscowość: Pyzdry Nakład: 15 000 Średnica: 27 mm Metal: mosiądz Waga: 8,4 g Numer Fischer 2008: Z005 Cena Fischer 2008: 35 zł Dodatkowo wybito arebrne 4 pizreny w nakładzie 200 sztuk.
	Nazwa: 1 Dukat Rybnicki Rok emisji: 2007 Miejscowość: Rybnik Nakład: 20 000 sztuk Średnica: 31 mm Metal: Tombak Waga: 12,3 g Numer Fischer 2008: ZL001 Cena Fischer 2008: 35 zł
	Nazwa: 2 Dukaty Rybnickie Rok emisji: 2007 Miejscowość: Rybnik Nakład: 20 000 sztuk Średnica: 31 mm Metal: Tombak Waga: 12,3 g Numer Fischer 2008: ZL002 Cena Fischer 2008: 35 zł
	Nazwa: 5 Dukatów Rybnickich Rok emisji: 2007 Miejscowość: Rybnik Nakład: 20 000 sztuk Średnica: 31 mm Metal: Tombak Waga: 12,3 g Numer Fischer 2008: ZL003 Cena Fischer 2008: 35 zł
	Nazwa: 10 Dukatów Rybnickich Rok emisji: 2007 Miejscowość: Rybnik Nakład: 20 000 sztuk Średnica: 31 mm Metal: Tombak Waga: 12,3 g Numer Fischer 2008: ZL004 Cena Fischer 2008: 35 zł
	Nazwa: 1 Dukat Rybnicki Rok emisji: 2007 Miejscowość: Rybnik Nakład: 500 sztuk Średnica: 31 mm Metal: srebro Waga: 24,6 g Numer Fischer 2008: ZL001 Cena Fischer 2008: 200 zł
	Nazwa: 2 Dukaty Rybnickie Rok emisji: 2007 Miejscowość: Rybnik Nakład: 500 sztuk Średnica: 31 mm Metal: srebro Waga: 24,6 g Numer Fischer 2008: ZL001 Cena Fischer 2008: 200 zł
	Nazwa: 5 Dukatów Rybnickich Rok emisji: 2007 Miejscowość: Rybnik Nakład: 500 sztuk Średnica: 31 mm Metal: srebro Waga: 24,6 g Numer Fischer 2008: ZL001 Cena Fischer 2008: 200 zł
	Nazwa: 1o Dukatów Rybnickich Rok emisji: 2007 Miejscowość: Rybnik Nakład: 500 sztuk Średnica: 31 mm Metal: srebro Waga: 24,6 g Numer Fischer 2008: ZL001 Cena Fischer 2008: 200 zł
	Nazwa: 3 Przetaki Rok emisji: 2007 Miejscowość: Biłgoraj Nakład: 20 000 sztuk Średnica: 22 mm Metal: mosiądz Waga: 4,3 g Numer Fischer 2008: Z004 Cena Fischer 2008: 40 zł
	Nazwa: 3 Przetaki Rok emisji: 2007 Miejscowość: Biłgoraj Nakład: 200 sztuk Średnica: 32 mm Metal: srebro Waga: 14 g Numer Fischer 2008: Z004 Cena Fischer 2008: 400 zł
jeśli posiadasz zdjęcie wyślij je do nas	Nazwa: 3 Przetaki Rok emisji: 2007 Miejscowość: Powiat Biłgorajski Nakład: 100 sztuk Średnica: 21 mm Metal: złoto Waga: 8 g Numer Fischer 2008: Z004 Cena Fischer 2008: 3 000 zł
	Nazwa: 4 Dukaty Nyskie - beatyfikacja Marii Merkert Rok emisji: 2007 Miejscowość: Nysa Nakład: 20 000 Średnica: 27 mm Metal: mosiądz Waga: 8,4 g Numer Fischer 2008: Z010 Cena Fischer 2008: 30 zł
	Nazwa: 4 Dukaty Nyskie - kościół św. Jakuba Rok emisji: 2007 Miejscowość: Nysa Nakład: 20 000 Średnica: 27 mm Metal: mosiądz Waga: 8,4 g Numer Fischer 2008: Z009 Cena Fischer 2008: 30 zł
	Nazwa: 40 Dukaty Nyskie - beatyfikacja Marii Merkert Rok emisji: 2007 Miejscowość: Nysa Nakład: 200 sztuk Średnica: 32 mm Metal: srebro Ag 900 Waga: 14 g Numer Fischer 2008: Z012 Cena Fischer 2008: 400 zł
	Nazwa: 40 Dukaty Nyskie - kościół św. Jakuba Rok emisji: 2007 Miejscowość: Nysa Nakład: 200 sztuk Średnica: 32 mm Metal: srebro Ag 900 Waga: 14 g Numer Fischer 2008: Z011 Cena Fischer 2008: 400 zł
	Nazwa: 4 Słupie Rok emisji: 2007 Miejscowość: Słupsk Dwumiasto Ustka Nakład: 50 000 Średnica: 27 mm Metal: mosiądz Waga: 8,4 g Numer Fischer 2008: Z006 Cena Fischer 2008: 25 zł
jeśli posiadasz zdjęcie wyślij je do nas	Nazwa: 40 Słupii Rok emisji: 2007 Miejscowość: Słupsk Dwumiasto Ustka Nakład: 500 sztuk Średnica: 32 mm Metal: srebro AG 500 Waga: 14 g Numer Fischer 2008: Z007 Cena Fischer 2008: 400 zł
	Nazwa: 400 Słupii Rok emisji: 2007 Miejscowość: Słupsk Dwumiasto Ustka Nakład: 100 sztuk Średnica: 21 mm Metal: złoto Waga: 8g Numer Fischer 2008: Z008 Cena Fischer 2008: 3 000 zł
	Nazwa: 4 Krajcary Rok emisji: 2007 Miejscowość: Wrocław Nakład: jeśli wiesz to napisz do nas Średnica: jeśli wiesz to napisz do nas Metal: jeśli wiesz to napisz do nas Waga: jeśli wiesz to napisz do nas Numer Fischer 2008: jeśli wiesz to napisz do nas Cena Fischer 2008: jeśli wiesz to napisz do nas
	Nazwa: 4 Szeligi Rok emisji: 2007 Miejscowość: Poznań Nakład: 5 000 sztuk Średnica: 27 mm Metal: mosiądz Waga: jeśli wiesz to napisz do nas Numer Fischer 2008: jeśli wiesz to napisz do nas Cena Fischer 2008: jeśli wiesz to napisz do nas
	Nazwa: 5 Denarów Gdańskich z bursztynem Rok emisji: 2007 Miejscowość: Powiat Gdański Nakład: 10 000 (rant ząbkowany) + 10 000 (gładki) Średnica: 31 mm Metal: tombak Waga: jeśli wiesz to napisz do nas Numer Fischer 2008: jeśli wiesz to napisz do nas Cena Fischer 2008: jeśli wiesz to napisz do nas (powstały również komplety srebrne o nakładzie 500 szt. oraz kilka kompletów złotych, ale liczba nie do oszacowania)
	Nazwa: 10 Denarów Gdańskich z bursztynem Rok emisji: 2007 Miejscowość: Powiat Gdański Nakład: 10 000 (rant ząbkowany) + 10 000 (gładki) Średnica: 31 mm Metal: tombak Waga: jeśli wiesz to napisz do nas Numer Fischer 2008: jeśli wiesz to napisz do nas Cena Fischer 2008: jeśli wiesz to napisz do nas (powstały również komplety srebrne o nakładzie 500 szt. oraz kilka kompletów złotych, ale liczba nie do oszacowania)
	Nazwa: 15 Denarów Gdańskich z bursztynem Rok emisji: 2007 Miejscowość: Powiat Gdański Nakład: 10 000 (rant ząbkowany) + 10 000 (gładki) Średnica: 31 mm Metal: tombak Waga: jeśli wiesz to napisz do nas Numer Fischer 2008: jeśli wiesz to napisz do nas Cena Fischer 2008: jeśli wiesz to napisz do nas (powstały również komplety srebrne o nakładzie 500 szt. oraz kilka kompletów złotych, ale liczba nie do oszacowania)
	Nazwa: 20 Denarów Gdańskich z bursztynem Rok emisji: 2007 Miejscowość: Powiat Gdański Nakład: 10 000 (rant ząbkowany) + 10 000 (gładki) Średnica: 31 mm Metal: tombak Waga: jeśli wiesz to napisz do nas Numer Fischer 2008: jeśli wiesz to napisz do nas Cena Fischer 2008: jeśli wiesz to napisz do nas (powstały również komplety srebrne o nakładzie 500 szt. oraz kilka kompletów złotych, ale liczba nie do oszacowania)
	Nazwa: X Denarów Gdańskich próba Rok emisji: 2007 Miejscowość: Powiat Gdański Nakład: 360 sztuk Średnica: 31 mm Metal: tombak Waga: jeśli wiesz to napisz do nas Numer Fischer 2008: jeśli wiesz to napisz do nas Cena Fischer 2008: jeśli wiesz to napisz do nas

Emisja w roku 2008
	Nazwa: 4 Kazimierze Rok emisji: 2008 Miejscowość: Kazimierz Dolny Nakład: 20 000 sztuk Średnica: 27 mm Metal: mosiądz Waga: jeśli wiesz to napisz do nas Numer Fischer 2008: jeśli wiesz to napisz do nas Cena Fischer 2008: jeśli wiesz to napisz do nas
	Nazwa: 40 Kazimierzy Rok emisji: 2008 Miejscowość: Kazimierz Dolny Nakład: 500 sztuk Średnica: 32 mm Metal: srebro Ag 500 Waga: jeśli wiesz to napisz do nas Numer Fischer 2008: jeśli wiesz to napisz do nas Cena Fischer 2008: jeśli wiesz to napisz do nas
	Nazwa: 5 Guldenów Gdańskich (próba) Rok emisji: 2008 Miejscowość: Gdańsk Nakład: 100 sztuk Średnica: jeśli wiesz to napisz do nas Metal: tombak Waga: jeśli wiesz to napisz do nas Numer Fischer 2008: jeśli wiesz to napisz do nas Cena Fischer 2008: jeśli wiesz to napisz do nas
	Nazwa: 10 Guldenów Gdańskich (próba) Rok emisji: 2008 Miejscowość: Gdańsk Nakład: 100 sztuk Średnica: jeśli wiesz to napisz do nas Metal: tombak Waga: jeśli wiesz to napisz do nas Numer Fischer 2008: jeśli wiesz to napisz do nas Cena Fischer 2008: jeśli wiesz to napisz do nas
	Nazwa: 15 Guldenów Gdańskich (próba) Rok emisji: 2008 Miejscowość: Gdańsk Nakład: 100 sztuk Średnica: jeśli wiesz to napisz do nas Metal: tombak Waga: jeśli wiesz to napisz do nas Numer Fischer 2008: jeśli wiesz to napisz do nas Cena Fischer 2008: jeśli wiesz to napisz do nas
	Nazwa: 20 Guldenów Gdańskich (próba) Rok emisji: 2008 Miejscowość: Gdańsk Nakład: 100 sztuk Średnica: jeśli wiesz to napisz do nas Metal: tombak Waga: jeśli wiesz to napisz do nas Numer Fischer 2008: jeśli wiesz to napisz do nas Cena Fischer 2008: jeśli wiesz to napisz do nas
	Nazwa: 5 Guldenów Gdańskich (srebrna próba) Rok emisji: 2008 Miejscowość: Gdańsk Nakład: 80 sztuk Średnica: jeśli wiesz to napisz do nas Metal: srebro ag 999 Waga: jeśli wiesz to napisz do nas Numer Fischer 2008: jeśli wiesz to napisz do nas Cena Fischer 2008: jeśli wiesz to napisz do nas
	Nazwa: 10 Guldenów Gdańskich (srebrna próba) Rok emisji: 2008 Miejscowość: Gdańsk Nakład: 80 sztuk Średnica: jeśli wiesz to napisz do nas Metal: srebro ag 999 Waga: jeśli wiesz to napisz do nas Numer Fischer 2008: jeśli wiesz to napisz do nas Cena Fischer 2008: jeśli wiesz to napisz do nas
	Nazwa: 15 Guldenów Gdańskich (srebrna próba) Rok emisji: 2008 Miejscowość: Gdańsk Nakład: 80 sztuk Średnica: jeśli wiesz to napisz do nas Metal: srebro ag 999 Waga: jeśli wiesz to napisz do nas Numer Fischer 2008: jeśli wiesz to napisz do nas Cena Fischer 2008: jeśli wiesz to napisz do nas
	Nazwa: 20 Guldenów Gdańskich (srebrna próba) Rok emisji: 2008 Miejscowość: Gdańsk Nakład: 80 sztuk Średnica: jeśli wiesz to napisz do nas Metal: srebro ag 999 Waga: jeśli wiesz to napisz do nas Numer Fischer 2008: jeśli wiesz to napisz do nas Cena Fischer 2008: jeśli wiesz to napisz do nas
	Nazwa: 4 Przetaki - Głuszec Rok emisji: 2008 Miejscowość: Biłgoraj Nakład: 20 000 sztuk Średnica: 27 mm Metal: jeśli wiesz to napisz do nas Waga: jeśli wiesz to napisz do nas Numer Fischer 2008: jeśli wiesz to napisz do nas Cena Fischer 2008: jeśli wiesz to napisz do nas

 

Jeśli jest jakaś moneta lokalna, której nie uwzględniliśmy w spisie lub któraś z informacji jest niepełna / nieprawidłowa, napisz do nas na adres [email protected]. Będziemy bardzo wdzięczni za wszelkie uwagi.

Szczególnie podziękowania za wykonanie i udostępnienie zdjęć oraz dostarczenie wiedzy dla Dawida Kuptz oraz dla:

• Paweł Kohnke
• Sylwester Pająk
• Jacek Depo (użytkownik naszej strony PrimusJack)

Dodatkowo dziękujemy za zgodę na umieszczenie zdjęć sprzedawcom Allegro: kolekcjoner, MarcinNysa1, radnecik, patrzalkin, magda_i_tomek, numizmy.

Autorzy: Dawid Kuptz, Bartosz Błądek

                5.02.2008 Narodowy Bank Polski wyemituje kolejną monetę należącą do serii „Historyczne miasta w Polsce, a mianowicie Konin. Na monecie został uwieczniony Słup Koniński (zwany także Milowym) stojący na konińskiej starówce w sąsiedztwie kościoła farnego. Nie znany jest wiek słupa. Jest on wykonany z piaskowca i posiada romańską inskrypcję łacińską z 1151 r., z której wynika, iż wyznacza on połowę drogi pomiędzy Kruszwicą a Kaliszem. Jest to jedna z ostatnich monet z tej serii. Za kilka miesięcy zostanie wyemitowany ostatni numizmat kończący wędrówkę po 32 „Historycznych Miastach w Polsce”.  Jednak wcześniej zapraszam do wędrówki po pięknym Koninie. 

              Wiele osób zastanawia się często co oznacza tajemniczy skrót  GN, który towarzyszy rozmowom o polskich monetach 2zł. Często słyszymy rozmowy w stylu „ idę kupić GN-y” , „po ile są te GN-y?”. Odpowiedź jest bardzo prosta. Otóż to nic innego jak skrót od nazwy stopu, którego wykonane są m.in. nasz dwuzłotówki okolicznościowe. Golden Nordic (GN, Nordic Gold) jest to stop, będący mieszaniną kilku metali w odpowiednich proporcjach. Stworzony w Norwegii. Stąd w nazwie człon „nordyckie”, kojarzący się od razu ze Skandynawią. W skład stopu Golden Nordic wchodzą odpowiednio:

                                           Rok 2007 był w polskiej numizmatyce przełomowy, żeby nie powiedzieć postawił ją totalnie na głowie. Tego co się działo się byli w stanie przewidzieć nawet najbardziej doświadczeni kolekcjonerzy i inwestorzy. Spekulacje i związane z nimi typy na inwestycje stały się numerem 1 na forach i listach dyskusyjnych. Niektóre monety zaczęły drożeć – często o 100 i więcej procent w ciągu kilku tygodni, a nawet w krótszym okresie czasu. Do akcji wkroczyli także domorośli jubilerzy i chemicy, tworząc oksydowane domowymi sposobami monety, przyozdabiając je różnego rodzaju szkiełkami. Z końcem roku o monetach zaczęto pisać w gazetach, mówić w telewizji. Ludzie z giełdy zaczęli inwestować w numizmaty. W dniu emisji pod NBP ustawiały się wielogodzinne kolejki. Jak to się zaczęło??? Zobaczcie sami, oto sztandarowe hasła, które rozpętały „tę całą wojnę”.

                    23.01.2008 ukaże się kolejna moneta z serii „ Historyczne miasta w Polsce” – Piotrków Trybunalski. Całą seria będzie składać się z 32 monet, Piotrków Trybunalski jest 28 z kolei. Awers monety jest identyczny dla całej serii. W centralnej części wizerunek orła ustalony dla godła Rzeczypospolitej Polskiej. Z prawej strony napis: 2 ZŁ. U góry półkolem napis: RZECZPOSPOLITA POLSKA oraz oznaczenie roku emisji: 2008.

                                    Kolejne doniesienia z emisji monety "Sokół wędrowny" dotarły do nas z POznania, gdzie podobnie jak w Warszawie na upragniona monete oczekiwano od bardzo wczesnych godzin rannych. W Poznaniu do sprzedaży przygotowano najwięcej srerbnych monet spośród wszystkich 16 oddziałów. W kasach czekało 3902 sztuki srerbnych monet 20zł. Na miejscu był Mateusz Walkowiak (Skateusz), który napisał o swoich wrażeniach i odczuciach, oraz uwiecznił to na fotografiach.

Fotoreportaż przygotował i pozwolił na umieszczenie go tutaj kolega z forum e-numizmatyki Mateusz Walkowiak (Skateusz).

             Na ten dzień czekali od dawna wszyscy kolekcjonerzy monet. W środę 16.01.2008 w 16 oddziałach Narodowego Banku Polskiego wyemitowano nową monete z serii Zwierzęta Świata "Sokół wędrowny". Takich kolejek Warszawa dawno nie widziała. Ponad 2500 osób oczekiwało na monety. Pierwsi ludzie ustawili się już we wtorek w godzinach wieczornych. Przez całą noc i poranek dochodzili nowi ludzie chcący zakupic upragniona monetę. Z każdą godziną kolejka wydłużała się.

          NBP poinformował o ilości monet srebrnych i limitach sprzedaży jakie będą obowiązywały w dniu emisji tj. 16.01.2008 w poszczegónych oddziałach NBP w Polsce. Limity w placówkach ustalone zostały na podstawie zamówień z odzdziału centralnego jak i ilości zainteresowanych osób podczas emisji poprzednich. Zainteresowanie najbliższą emisją jest ogromne. Z tego tez względu, kupujący w środę monetę "Sokół wędrowny" poproszeni zostaną przez pracowników o wypełnienie ankiety, której analiza pozwoli w przyszłości udoskonalic formę dystrybucji monet wśród kolekcjonerów.