NBP: Nowe emisje – prezentacja
W dniu dzisiejszym (09.08.2017) Narodowy Bank Polski zaprezentował nową monetę kolekcjonerską o nominale 20 złotych, poświęconą 35. rocznicy zrywu antykomunistycznego w Lubinie oraz banknot kolekcjonerski o nominale 20 złotych, poświęcony 300-leciu koronacji Obrazu Matki Bożej Jasnogórskiej. Monetę projektu Dobrochny Surajewskiej, prostokąt o wymiarach 40 mm x 28 mm wybito w srebrze (Ag.925) oksydowanym z tampondrukiem. Banknot projektu Justyny Kopeckiej o wymiarach 50 mm x 77 mm na zlecenie NBP wyprodukowała Polska Wytwórnia Papierów Wartościowych S.A. Numizmaty do kolekcjonerów trafią: 21.VIII – banknot i 28.VIII – moneta.
20 ZŁOTYCH – 35. rocznica zrywu antykomunistycznego w Lubinie
Specyfikacja monety:
Emitent: Narodowy Bank Polski
Producent: Mennica Polska S.A.
Materiał: srebro (Ag.925)
Techniki dodatkowe: oksyda + tampondruk
Stempel: zwykły
Wymiary: 40 mm x 28 mm (prostokąt)
Masa: 28,28 g
Nakład: do 15 000 szt.
Projekt: Dobrochna Surajewska
Data emisji: 28-08-2017
Na rewersie monety przedstawione zostały zarysy trzech męskich postaci, obok których widnieją symboliczne trzy ślady po pociskach, szarfa oraz dwa goździki leżące na bruku.
Na awersie monety przedstawiono biało-czerwoną szarfę na tle sylwetek trzech mężczyzn, symbolizujących ofiary wydarzeń w Lubinie.
35. rocznica zrywu antykomunistycznego w Lubinie
Lubin i okolice jeszcze w latach 50. XX wieku były najsłabiej zagospodarowanym i zaludnionym obszarem Dolnego Śląska. Jednak po odkryciu na tych terenach złóż miedzi i powołaniu Kombinatu Górniczo-Hutniczego Miedzi, który sfinansował wiele działań infrastrukturalnych, region się zmodernizował. W Lubinie wybudowano osiedla mieszkaniowe, ulice, szkoły, pawilony handlowe. Władza komunistyczna była przekonana, że mieszkańcy Lubina, można by rzec modelowego miasta tamtego ustroju, również modelowo myślą. Tym bardziej że działalność Solidarności w Zagłębiu Miedziowym między rokiem 1980 a 1981 nie wskazywała, że akurat tu będzie największy, poza Wrocławiem, ośrodek oporu społecznego w tej części Polski.
Jednak zasięg strajków po wprowadzeniu stanu wojennego, a także determinacja załóg kopalń i huty „Głogów” pokazały, że nie będzie to obszar społecznie bierny. Z kolei pacyfikacja kopalni „Rudna” w pierwszych dniach stanu wojennego czy też niespotykane poza tym regionem akty podkładania niewielkich materiałów wybuchowych powodowały, że władze obawiały się, że 31 sierpnia 1982 r. – w 2. rocznicę podpisania porozumień sierpniowych – mogą tu wybuchnąć zamieszki.
Faktycznie, demonstracje odbyły się we wszystkich miastach Zagłębia Miedziowego. W Lubinie też, choć nie była to demonstracja największa. Manifestanci skandowali hasła „Uwolnić internowanych”, „Znieść stan wojenny”. Inicjatorem manifestacji był Stanisław Śnieg, działacz Solidarności. Wygłosił przemówienie, w którym wezwał do uwolnienia osób więzionych ze względów politycznych.
W interwencji mającej nacelu rozproszenie manifestujących brały udział oddziały Milicji Obywatelskiej oraz oddziały Zmotoryzowanych Odwodów Milicji Obywatelskiej (ZOMO), które w pierwszej fazie zamieszek miotały w kierunku manifestantów środki chemiczne, a następnie użyły broni z ostrą amunicją. Do tej pory nie wyjaśniono przyczyn takiego stanu rzeczy. Rannych zostało ponad dwadzieścia osób, z tego siedem ciężko; trzy postrzelone osoby – Andrzej Trajkowski, Mieczysław Poźniak i Michał Adamowicz – zmarły.
Niespokojnie w Lubinie było jeszcze przez 48 godzin – 1 września demonstrowało 15 tys. mieszkańców, dzień później niespełna pięć tysięcy. Dochodziło do zamieszek i niepokojów. Aby powstrzymać falę protestu, zgromadzono ponad 1000 funkcjonariuszy spoza terenu województwa, a samo miasto odcięto od reszty kraju na siedem dni.
Do dnia dzisiejszego nie wszyscy sprawcy tej masakry ponieśli karę.
Symbolem wydarzeń w Lubinie jest zdjęcie Krzysztofa Raczkowiaka, na którym widoczny jest umierający Michał Adamowicz niesiony przez grupę mężczyzn. Zdjęcie – milczący świadek tamtych wydarzeń.
dr Marek Zawadka
20 ZŁOTYCH – 300-lecie koronacji Obrazu Matki Bożej Jasnogórskiej
Specyfikacja banknotu:
Emitent: Narodowy Bank Polski
Producent: Polska Wytwórnia Papierów Wartościowych S.A.
Wymiary: 150 mm x 77 mm
Nakład: do 55 000 szt.
Projekt: Justyna Kopecka
Data emisji: 21-08-2017
Cena emisyjna: 60,00 zł
Autor: Józef Smurawa / Źródło: Narodowy Bank Polski
