Uznam i Wolin – w krainie wysp
Uznam i Wolin – mezoregion fizycznogeograficzny Pobrzeża Szczecińskiego, obejmujący dwie wyspy Uznam i Wolin, które oddzielają Zalew Szczeciński od Zatoki Pomorskiej. Powierzchnia regionu wynosi 424 km². Jądro wysp stanowią wzgórza moren czołowych, do których wskutek działalności fal morskich przyrosły piaszczyste wały brzegowe przekształcane eolicznie w niewysokie wydmy. Procesy brzegowe są stale aktywne, o czym świadczą falezy, zwłaszcza od strony Zatoki Pomorskiej.
Od wieków w rejonie wysp Uznam i Wolin przecinały się tu szlaki handlowe, co sprawiło, że od wczesnego średniowiecza odgrywały istotną rolę w historii tej części Europy. Region oferuje mnóstwo atrakcji. Do samego Świnoujścia rocznie przybywa ponad 2 mln turystów. Niektórych przyciąga bogata kultura i historia, innych – wybitne walory krajobrazowe, bogata fauna i flora (od 1960 roku na terenie Wolina istnieje park narodowy). Wielkim skarbem jest sam pas wybrzeża, z jego niepowtarzalnymi klifami i piaszczystymi plażami, a także możliwością korzystania z dobrodziejstw wód mineralnych i borowin.
Uznam i Wolin – fot. WIKIPEDIA
Uznam – wyspa o powierzchni 445 kilometrów kwadratowych, położona w delcie ujścia Odry. Na wschodzie oddziela ją od wyspy Wolin nurt Świny, na zachodzie od lądy stałego odgradza ją Piana (Peene). Wyspa Uznam jest najbardziej nasłonecznionym rejonem Niemiec. Zaplecze lądowe kąpielisk morskich z jego lasami, jeziorami i wioskami, jest w każdym razie warte oglądnięcia. Oprócz Bałtyku, Zalewu Szczecińskiego i Achterwasser, na Uznam znajdują się jeszcze jeziora: Kachliner See, Gothensee, Krebsseen, Schmollensee, Kölpinsee, Schloonsee, Wockninsee, Schwarzen Herzsee i inne.
Na wyspie Uznam znajdują się miejscowości wypoczynkowe i uzdrowiskowe, m.in. Świnoujście, Seebad Ahlbeck, Seebad Bansin, Seebad Heringsdorf, Zinnowitz. Znajduje się tu wiele ośrodków wypoczynkowych i sanatoriów. Walory turystyczne podnoszą mola i wieże widokowe. Są doskonałe warunki i infrastruktura do uprawiania turystyki rowerowej.
Fot.: ©kartki
Wolin – siostrzana wyspa Uznam (do 1945 wraz z powiatowym miastem Świnoujście wchodziła w skład powiatu Uznam – Wolin), o powierzchni 265 kilometrów kwadratowych jest mniejsza od wyspy Uznam. Wolin, z Parkiem Narodowym jest ograniczony przez Zatokę Pomorską, Dziwnę, Zalew Szczeciński i Świnę. W mieście Wolin w roku 1485 urodził się północnoniemiecki reformator Johann Bugenhagen, współpracownik Lutra. Międzyzdroje są najbardziej znanym kąpieliskiem na wyspie. W Wapnicy (niegdyś Kalkofen) zamieszkiwała rodzina Küster, dziadkowie Carla Ludwiga Schleicha. Schleich był odkrywcą metody znieczulenia miejscowego. Na „Wzgórzu Komańczów”, w prawo od wjazdu do wsi znajduje się jeszcze cokół dawnego pomnika tego wielkiego, niemieckiego chirurga. Atrakcją miejscowości jest „Turkusowe Jeziorko“, pozostałość po kopalni kredy należącej niegdyś do rodziny Küster.
Warunki naturalne Wolina są urozmaicone: tereny bagniste na południu, nizinne, leśne, a także wzniesienia morenowe (Pasmo Wolińskie z kulminacją Grzywacza – 116 m n.p.m., najwyższym punktem wyspy) oraz wybrzeże klifowe – najwyższe w Polsce – ok. 80 m oraz ciągnące się na przestrzeni 15 km, od Międzyzdrojów do Świętej Kępy. Na obszarze wyspy wyróżnić można trzy charakterystyczne półwyspy: Półwysep Przytorski w części zachodniej, Półwysep Międzywodzki w części wschodniej oraz Półwysep Rów na południu Wolina. W środkowej części wyspy znajduje się Pojezierze Wolińskie, z największym jeziorem Koprowo. Środkową część wyspy zajmuje Woliński Park Narodowy. Wschodnie tereny przybrzeżne objęte są granicami obszaru Natura 2000 – Ujście Odry i Zalew Szczeciński.
U południowo-zachodniego wybrzeża, przy Wicku Wielkim i Starej Świnie znajduje się szereg drobnych wysepek, z których największa to Wielki Krzek.
Na północnym wybrzeżu wyspy znajdują się znane kąpieliska: Międzywodzie, Międzyzdroje, Wisełka i wschodnia dzielnica Świnoujścia – Warszów.
Wybrane atrakcje turystyczne wysp Uznam i Wolin:
– miasto Świnoujście
Układ przestrzenny miasta uwarunkowany jest rzeźbą terenu, a nade wszystko obecnością Świny i jej kanałów. Najciekawsze zabytki miasta znajdują się we wschodniej części wyspy Uznam a wśród nich: forty zpoł. XIX w.; latarnia morska; falochrony wybudowane w latach 1812–23 (główną atrakcją jest ten zachodni, zwieńczony symbolem miasta: stawą „Młyny”, czyli znakiem nawigacyjnym z kształcie wiatraka) i inne.
Świnoujście i Międzyzdroje (zdjęcia lotnicze) - fot. WIKIPEDIA
– miasto Międzyzdroje
Międzyzdroje w ostatnich latach zaczynają być uważane za polski odpowiednik Saint Tropez czy Cannes. Od 1830 r. mówi się o Międzyzdrojach jako o uzdrowisku. Solanki, które wówczas odkryto, z każdym rokiem przyciągały coraz większą liczbę turystów-kuracjuszy. W 2. poł. XIX w. powstały wspaniałe wille, stworzono park zdrojowy wraz z kompleksem uzdrowiskowym. W 1885 r. wybudowano pierwsze drewniane molo. Zostało ono rozbudowane na początku ubiegłego wieku, tak że sięgało 360 m w stronę morza. Innymi atrakcjami miasta są: Promenada Gwiazd; Muzeum Figur Woskowych; Muzeum Przyrodnicze WNP; Rezerwat Pokazowy Żubrów i inne.
– Woliński Park Narodowy
Osobliwością krajobrazu parku są najwyższe na całym polskim wybrzeżu klify; w części zachodniej mają 50-70 m, a we wschodniej 20-30 m wysokości. Ponadto wrażenie robi przeurocza delta Świny z licznymi wyspami i płyciznami. Na specjalną uwagę zasługują wolińskie lasy. Można tu znaleźć imponujące, liczące 350 lat dęby szypułkowe, ponad dwustuletnie sosny i jedyną w Polsce buczynę storczykową.
Woliński Park Narodowy, Latarnia morska „Kikut”, Wzgórze Gosań – fot: WIKIPEDIA
– Wapnica i Jezioro Turkusowe
Wapnica znajduje się na szlaku pomiędzy Międzyzdrojami a Lubinem, w odległości ok. 6 km od centrum Międzyzdrojów. Została założona w poł. XIX w. przez robotników, zatrudnionych przy eksploatacji odkrytych nieopodal złóż kredy. Miejscowy surowiec wykorzystywany był w fabryce cementu portlandzkiego założonej w 1829 r. przez Johanna Quistropa. W rezultacie rabunkowej wręcz eksploatacji pokłady kredy skończyły się stosunkowo szybko. Wyrobisko zostało zalane wodą i w ten oto sposób powstało Jezioro Turkusowe (zwane też Szmaragdowym), dziś będące jedną z największych atrakcji Wolina. Zbiornik ma bardzo strome brzegi i cudownie szmaragdową wodę. Swój kolor zawdzięcza ona efektowi odbicia się promieni świetlnych od wody, zawierającej związki wapnia, oraz białego wapiennego dna jeziora. Jeziorko znajduje się na wysokości 2,6 m n.p.m., a ponieważ jego głębokość sięga 21,2 m, jest ono kryptodepresją – dno jeziora leży poniżej poziomu morza (18,6 m).
– latarnia morska Kikut (nazwa pochodzi od niemieckiego słowa gucke – patrzeć), wybudowana na 75-metrowym wzgórzu Strażnica, ok. 3,5 km od miejscowości Wisełka. Pierwotnie była to wieża widokowa. Kiedy w latach 60. port w Świnoujściu zaczął się bardzo szybką rozwijać, władze postanowiły zabezpieczyć drogę wielkim statkom, które tędy płynęły, dlatego wieżę przerobiono, dobudowując ceglany cylinder, w którym umieszczono znacznie mocniejsze żarówki. Dzięki temu latarnia, choć niewysoka (zaledwie 18 m), oświetlała (i nadal oświetla) morze w promieniu prawie 30 km. Jest to w dodatku jedyna bezobsługowa latarnia na polskim wybrzeżu.
– Gosań (wzgórze)
Gosań (do 1945 niem. Gosan Berg) – wzniesienie na polskim wybrzeżu o wysokości 93,4 m n.p.m., położone na wyspie Wolin, bezpośrednio nad Morzem Bałtyckim. Znajduje się na terenie Wolińskiego Parku Narodowego i jest jednym z czterech punktów widokowych Parku.
Część numizmatyczną wędrówki po wyspach Uznam i Wolin to tradycyjnie krótkie wizyty w poszczególnych miejscowościach na nich leżących. Niestety tylko w tych, dla których ilustracją są wyemitowane numizmaty z nimi związane. Numizmaty zaś, to głównie dukaty lokalne powstałe w czasie boomu tego typu emisji.
1 – ŚWINOUJŚCIE
Świnoujście (niem. Swinemünde) – miasto na prawach powiatu, uzdrowisko w północno-zachodnim krańcu Polski, w woj. zachodniopomorskim z portem morskim i kąpieliskiem morskim, położone nad Świną i Morzem Bałtyckim, jedyne w Polsce miasto położone na 3 dużych wyspach: Uznam, Wolin, Karsibór oraz na kilkudziesięciu (łącznie 44) małych, niezamieszkanych wysepkach. Według danych z 31 grudnia 2011 r. miasto zamieszkiwało 41 516 osób, co lokuje miasto na 5. pozycji w województwie pod względem ludności. Granice Świnoujścia obejmują powierzchnię 197,23 km² (2. miejsce w województwie i 8. w kraju), z czego 91,23 km² to powierzchnia lądowa, a 106 km² to powierzchnia wód, w tym Zalewu Szczecińskiego, przez co Świnoujście wyprzedza pod tym względem takie miasta jak: Bydgoszcz, Katowice, Lublin czy Rzeszów.
Świnoujście, widok z przeprawy promowej na centrum miasta – fot. WIKIPEDIA
Urząd Miasta Świnoujścia przedstawia, że gmina miejska obejmuje 44 wyspy – trzy zamieszkane: Uznam, Wolin, Karsibór oraz mniejsze niezamieszkane m.in.: Chełminka, Karsiborska Kępa, Koński Smug, Przytorskie Łęgi, Lądko, Mały Krzek, Mielino, Ostrówek, Świńskie Kępy, Trzcinice, Warnie Kępy, Wielki Krzek, Wiszowa Kępa, Wola Kępa, Wołcza Kępa i Wydrza Kępa.
W 1182 roku zapisano Szvvine jako nazwę miejscową. Dalsze zapisy dotyczyły cieśniny. Do 1945 roku (włącznie) używano polskiej nazwy miasta Świnioujście i Swinoujście. W 1946 r. wprowadzono urzędowo rozporządzeniem nazwę Świnoujście. Nazwa miasta powstała poprzez złączenie słów charakterystycznych dla tego miejsca – centrum miasta znajduje się w miejscu, gdzie Świna łączy się z Bałtykiem i ma charakter ujścia rzeki. Podaje się także, że polska nazwa została dosłownie przetłumaczona z niemieckiego Swinemünde.
Świnoujście / Wydmy i plaża; Nabrzeża przeładunkowe portu Świnoujście; Nowy Most Piastowski
nad Starą Świną w tle Ognickie Łęgi – fot. WIKIPEDIA
Świnoujście to stary gród i osada słowiańskich Wolinian. Wzmiankowane w1181 roku, własność książąt pomorskich, którzy za czasów Mieszka I i Bolesława III Krzywoustego uznawali zwierzchność władców Polski. O Świnoujście rywalizowały: Dania, Niemcy, Polska i Szwecja. Najeżdżane i niszczone zwłaszcza przez Duńczyków, usiłujących zawładnąć ziemiami wokół Zalewu Szczecińskiego.
Po wojnie trzydziestoletniej (1618-1648) wraz z częścią Pomorza Zachodniego przyznane Szwecji. Od 1720 roku w granicach Prus. W 1729 roku z inicjatywy kupców szczecińskich przystąpiono do budowy awanportu i rozbudowy osiedla, które w 1753 roku otrzymało prawa miejskie. W XVIII w. port dalekomorskiej floty rybackiej. W XIX w. baza pruskiej marynarki wojennej. Dzięki odkrytym źródłom solankowym równolegle rozwijało się jako zdrojowisko. W 1826 roku wybudowano łazienki, w 1890 roku powstała dzielnica uzdrowiskowa, założono park zdrojowy. Znacznie zniszczone podczas II wojny światowej, w 1945 roku powróciło do Polski.
Świnoujście około 1900 roku – fot. WIKIPEDIA
W Świnoujściu znajduje się największy w Polsce port rybacki, a także port handlowy i pasażerski. Przemysł stoczniowy (morska stocznia remontowa), rybny. Kąpielisko i uzdrowisko rozwinięte dzięki występowaniu wód mineralnych (solanki bromkowe, jodkowe, żelaziste) wykorzystywanych do leczenia chorób układu krążenia, oddechowego, chorób skóry. Sanatoria, szpitale uzdrowiskowe, zakłady przyrodolecznicze, plaża i park zdrojowy oraz liczne domy wczasowe. Przejście graniczne między Polską a Niemcami. Promy do Ystad (Szwecja), Kopenhagi (Dania), Travemünde (Niemcy).
Zabytki Świnoujścia: kościół (XV w., przebudowywany XVII, XIX w.) z wieżą (XIX w.), dom drewniany (XVIII-XIX w.), zespół fortów ziemno-murowanych (XIX w.), latarnia morska (1858), Park Zdrojowy, falochrony (Falochron Zachodni ze Stawą Młyny – o długości ok. 350 m, wybudowany w latach 1818-1923, na końcu plaży na wyspie Uznam przy ujściu Świny do Bałtyku, Stawa Młyny jest symbolem Świnoujścia).
Świnoujście – fort I / Fort Gerharda w którym mieści się Muzeum Obrony Wybrzeża; fort III / Fort Anioła,
z lat 1845-58, wzorowany na mauzoleum Hadriana, dzisiejszy Zamek Świętego Anioła w Rzymie
– fot. WIKIPEDIA
Świnoujskie numizmaty:
– PIENIĄDZ ZASTĘPCZY (banknoty) z pierwszych lat po zakończeniu I wojny światowej, przykładowe emisje (Wymiary: 60 x 93 mm; nominały: 25, 50, 75 fenigów, 1 marka)
– PIENIĄDZ LOKALNY (monety) emitowany przez miasto Świnoujście z pierwszych lat po zakończeniu I wojny światowej
5 fenigów / emitent: Rada Miejska miasta Świnoujście, producent: J.Chr. Lauer Norymberga,
rok emisji: 1917, średnica: 19,2 mm, materiał: cynk, waga: 1,7 g, nakład: 100 000 szt.
10 fenigów / emitent: Rada Miejska miasta Świnoujście, producent: J.Chr. Lauer Norymberga,
rok emisji: 1917, średnica: 20,5 mm, materiał: cynk, nakład: 150 000 szt.
10 fenigów / emitent: Rada Miejska miasta Świnoujście, producent: J.Chr. Lauer Norymberga,
rok emisji: 1917, średnica: 20,5 mm, materiał: cynk, waga: 2,1 g
– Moneta (żeton) przewoźnika obsługującego trasę Seebruck – Świnoujście (10 fenigów, materiał: mosiądz)
– 7 WYSPIARZY, 70 WYSPIARZY, 700 WYSPIARZY (I emisja / 2008) / Latarnia morska w Świnoujściu - Seria: Polskie Latarnie Morskie (Dukaty lokalne)
7 WYSPIARZY / Emitent: Gmina - Miasto Świnoujście, Świnoujska Organizacja Turystyczna, producent:
Mennica Polska S.A., materiał: bimetal, nakład: 15 000 szt., czas obowiązywania: 2008-07-05 - 2008-09-30,
średnica: 27 mm, waga: 9,1 g, stempel: zwykły, bok: gładki, projekt: Robert Kotowicz
70 WYSPIARZY / Emitent: Gmina - Miasto Świnoujście, Świnoujska Organizacja Turystyczna, producent: Mennica Polska S.A., materiał: srebro (Ag.500) + cyrkonie, nakład: 500 szt., czas obowiązywania: 2008-07-05
- 2008-09-30, średnica: 32 mm, waga: 14,14 g, stempel: lustrzany, bok: gładki, projekt: Robert Kotowicz
700 WYSPIARZY / Emitent: Gmina - Miasto Świnoujście, Świnoujska Organizacja Turystyczna, producent: Mennica Polska S.A., materiał: złoto (Au.900), nakład: 100 szt., czas obowiązywania: 2008-07-05
- 2008-09-30, średnica: 21 mm, waga: 8 g, stempel: lustrzany, bok: gładki, projekt: Robert Kotowicz
Latarnia Morska Świnoujście – najwyższa na polskim wybrzeżu Bałtyku, jedna z najwyższych w Europie oraz najwyższa na świecie latarnia morska wykonana z cegły; położona jest w dzielnicy Warszów miasta Świnoujście (województwo zachodniopomorskie). Latarnia znajduje się pomiędzy Latarnią Morską Peenemünde w Niemczech (około 38 km na zachód), a Latarnią Morską Kikut (około 28 km na wschód). Latarnia jest administrowana przez Urząd Morski w Szczecinie i jest udostępniona do zwiedzania. Cały obiekt latarni składa się z trzech części. Wieża latarni jest zbudowana z ceramicznej cegły. Od strony północnej i południowej przylegają do niej dwukondygnacyjne budynki z czerwonej cegły, w których mieszczą się urządzenia radiolatarni oraz pomieszczenia dla obsługi. Kiedyś w budynkach mieszkali latarnicy z rodzinami, dbając o to, aby latarnia nigdy nie zgasła. W laternie jako źródło światła zainstalowano aparat Fresnela I klasy. Wysokość wieży: 64,80 m.
Latarnia Morska Świnoujście – fot. WIKIPEDIA
– 7 WYSPIARZY, 70 WYSPIARZY (II emisja / 2010) / Stawa Młyny w Świnoujściu (Dukaty lokalne)
7 WYSPIARZY / Emitent: Urząd Miasta Świnoujście, producent: Mennica Polska S.A., materiał: bimetal,
nakład: 15 000 szt., czas obowiązywania: 2010-05-02 - 2010-09-30, średnica: 27 mm, waga: 9,1 g,
stempel: zwykły, bok: gładki, projekt: Piotr Gorol
70 WYSPIARZY / Emitent: Urząd Miasta Świnoujście, producent: Mennica Polska S.A., materiał: srebro
(Ag.500), nakład: 500 szt., czas obowiązywania: 2010-05-02 - 2010-09-30, średnica: 32 mm,
waga: 14,14 g, stempel: lustrzany, bok: gładki, projekt: Piotr Gorol
Stawa Młyny – stawa (znak nawigacyjny) w kształcie wiatraka, usytuowana na końcu Falochronu Zachodniego w Świnoujściu, przy ujściu Świny do Bałtyku. Na jej szczycie znajduje się pulsujące światło, służące celom nawigacyjnym. Ma 10 m wysokości, pomalowana jest na biało i ma czarny dach.
Stawa Młyny jest jednym z symboli Świnoujścia, stanowiąc część oficjalnego logo miasta. Zdjęcia z "wiatrakiem" wykorzystywane są powszechnie w materiałach promocyjnych, na pocztówkach ze Świnoujścia, okładkach przewodników itp.
Ze Stawą Młyny związana jest legenda. Gdy Świnoujście stało się miastem portowym, jego mieszkańcy zaczęli pracować na statkach, wypływając na długie rejsy. Żony czekały na marynarzy, którzy wracali wyczerpani i postarzali. Jedna z nich, Alicja, zrozpaczona wyglądem swojego ukochanego Krzysztofa poszła w nocy nad brzeg morza i płakała. Tajemniczy głos kazał jej szukać ratunku w stojącym za nią wiatraku, z którego wyszedł stary młynarz. Kazał on przyjść Alicji następnego dnia wraz z mężem; wówczas polecił okładać go błotem, zażywać kąpieli w morzu i spacerować. Tydzień później zabrał go do wiatraka. Po pewnym czasie mąż Alicji wyszedł z wnętrza odmłodniały. Wiatrak szybko zaczęli odwiedzać także i inni marynarze. Gdy jednak umarł stary młynarz, okazało się, że nikt nie zna sekretów jego zabiegów, a mechanizm wiatraka stanął. Mimo to spragnieni odmłodzenia ludzie nadal przybywali – i przybywają także dziś – do Świnoujścia, by okładać się błotem, pływać i spacerować.
Stawa Młyny o zachodzie słońca - fot. WIKIPEDIA
– Medal Miasta Świnoujścia (najwyższe odznaczenie, które było przyznawane w latach 2005 – 2006 przez Radę Miasta Świnoujścia za wybitne zasługi dla rozwoju i promocji Miasta)
2 – MIĘDZYZDROJE
Międzyzdroje (niem. Misdroy) – miasto w północno-zachodniej Polsce, w woj. zachodniopomorskim, w powiecie kamieńskim, siedziba gminy miejsko-wiejskiej Międzyzdroje, położone na wyspie Wolin nad Morzem Bałtyckim. Według danych z 31 grudnia 2010 miasto miało 5479 mieszkańców. Międzyzdroje są ośrodkiem wypoczynkowym i turystycznym. W mieście znajduje się siedziba dyrekcji Wolińskiego Parku Narodowego. Popularną letnią imprezą rozrywkową jest organizowany corocznie Europejski Festiwal Gwiazd.
Międzyzdroje / Plaża; Aleja Gwiazd – fot. WIKIPEDIA
Międzyzdroje powstały z połączenia dwóch osad: Żelazo, wzmiankowanej w 1186 roku, i Kępienice. W 1630 roku opanowane przez Szwedów, następnie w 1720 roku przez Prusaków. Od 1830 roku popularne kąpielisko. Prawa miejskie od 1945 roku. W latach 1973-1984 przejściowo włączone do Świnoujścia. Ośrodek wypoczynkowy i turystyczny. Siedziba dyrekcji Wolińskiego Parku Narodowego. W pobliskim lesie zagroda żubrów. W mieście znajduje się Muzeum Przyrodnicze Wolińskiego Parku Narodowego. Od lat dziewięćdziesiątych odbywa się tu corocznie filmowy Wakacyjny Festiwal Gwiazd.
Międzyzdroje / Ławeczka Gustawa Holoubka przy Alei Gwiazd – fot. WIKIPEDIA
Nazwa Międzyzdroje jest z punktu widzenia gramatyki rodzaju nijakiego i oznacza miejsce między zdrojami. Według prof. Jana Miodka, powinna obowiązywać nazwa Miedzyzdroje (z literą e zamiast ę): niemiecka nazwa brzmi Misdroy, a Niemcy literą i oznaczali słowiańskie e.
Miasto położone jest nad Zatoką Pomorską, w środkowej części wybrzeża wyspy Wolin. Część wschodnia Międzyzdrojów leży na zachodnich stokach morenowego Pasma Wolińskiego, na którym w odległości 4–5 km dominują wzniesienia Gosań i Grzywacz, a na południe od miasta Leśnogóra (91 m n.p.m.). Miasto o obszarze 450 ha, od wschodu i południa graniczy z terenami Wolińskiego Parku Narodowego.
Atrakcje turystyczne Międzyzdrojów: Promenada Gwiazd, molo o długości 395 m, będące także przystanią morską, skąd rejsy do Świnoujścia i niemieckich portów wyspy Uznam, gabinet figur woskowych Gabinet Gwiazd, obiekty Wolińskiego Parku Narodowego, w którym znajdują się: Zagroda Pokazowa Żubrów oraz Muzeum Przyrodnicze z żywymi bielikami w wolierach, punkty widokowe: Kawcza i Gosań, kościół św. Piotra Apostoła, kaplica Stella Matutina.
Międzyzdrojskie numizmaty:
– 6 TALARÓW NADBAŁTYCKICH (2008) / Kościół św. Piotra Apostoła w Międzyzdrojach (Lokalna moneta pamiątkowa)
6 TALARÓW NADBAŁTYCKICH / Emitent: Starostwo Kamieńskie i Firma PHU BS, producent: Mennica
Pomorska, materiał: mosiądz, nakład: 10 000 szt., czas obowiązywania: 2008-07-25 - 2008-09-25,
średnica: 41 mm, waga: 16,6 g, stempel: zwykły, bok: gładki
Kościół Świętego Piotra Apostoła w Międzyzdrojach – rzymskokatolicki kościół parafialny w mieście Międzyzdroje. Mieści się przy ulicy Lipowej. Należy do dekanatu Świnoujście. Świątynia położona jest na północnym zboczu Wzgórz Piastowskich, neogotycka, zbudowana w latach 1860-62, wspólnego projektu znanego architekta i urzędnika, F.A. Stülera i króla Prus Fryderyka Wilhelma IV. Król był również głównym fundatorem świątyni, pokrył 2/3 kosztów budowy. Kościół zbudowany na planie czworoboku, prezbiterium trójbocznie zamknięte, wyodrębnione, niższe i węższe od nawy. Wieża wpółnocno-zachodnim narożniku, trzykondygnacyjna, na rzucie ośmioboku, zwieńczona ośmiobocznym hełmem. Na wieży trzy dzwony z 1920. Szczyt wschodni profilowany, ze sterczynami, a zachodni dodatkowo z okrągłą rozetą z witrażem. Przy wieży i na szczycie zachodnim empora opierająca się na arkadach, w narożniku empory ceramiczna figura patrona parafii, św. Piotra Apostoła.
Międzyzdroje, Kościół św. Piotra Apostoła - fot. WIKIPEDIA
– 10 PIETRUSÓW (2009) / Kościół św. Piotra Apostoła w Międzyzdrojach (Lokalna moneta pamiątkowa)
10 PIETRUSÓW / Emitent: Starostwo Kamieńskie i Firma PHU BS, producent: Mennica Pomorska, materiał:
mosiądz, nakład: 1000 szt., rok emisji: 2009, średnica: 41 mm, waga: 16,6 g, stempel: zwykły, bok: gładki
– 10 TALARÓW NADBAŁTYCKICH (2009) / Molo w Międzyzdrojach (Lokalna moneta pamiątkowa)
10 TALARÓW NADBAŁTYCKICH / Emitent: Starostwo Kamieńskie i Firma PHU BS, producent: Mennica
Pomorska, materiał: mosiądz, nakład: 500 szt., czas obowiązywania: 2009-08-01- 2009-09-30,
średnica: 41 mm, waga: 16,6 g, stempel: zwykły, bok: gładki
Molo w Międzyzdrojach – pomost o długości 395 m wychodzący w głąb Morza Bałtyckiego z plaży w Międzyzdrojach. Ma także status przystani morskiej.
Molo ma konstrukcję żelbetową, wychodzi w głąb Zatoki Pomorskiej w kierunku północno-zachodnim z plaży na wyspie Wolin. Mieści się ono przy amfiteatrze w środkowej części międzyzdrojskiej plaży. Przy wejściu na molo znajdują się dwie charakterystyczne białe wieże.
Molo w Międzyzdrojach - fot. WIKIPEDIA
Historia / W 1885 roku w Międzyzdrojach powstał pierwszy, niewielki drewniany pomost (molo) jako pierwsze w regionie. Mieszkańcy Międzyzdrojów nadali mu imię niemieckiego cesarza Fryderyka III (niem. Kaiser Friedrich Brücke), w dowód wdzięczności za wstawiennictwo przy rozbudowie przystani na jeziorze Wicko oraz za pobyt cesarza wraz z rodziną w 1867 roku będący promocją dla uzdrowiska w Międzyzdrojach.
W 1906 roku radca Bötker (Bötther) przekazał na budowę mola 250 tys. marek. Zostało ono zbudowane jeszcze w 1906 roku, a 1 lipca miało miejsce jego uroczyste otwarcie. Ówczesna drewniana konstrukcja mierzyła ponad 300 m. Inne źródła podają długość 370 m. Przez kolejne lata molo służyło jako przystań dla statków pasażerskich ze Szczecina i Świnoujścia. W 1913 roku silny sztorm zniszczył dużą część mola, jednak po roku zostało odbudowane. Podczas I wojny światowej w 1914 saperzy ze Świnoujścia wysadzili obiekt w obawie przed desantem wojsk rosyjskich. W 1920 roku po odbudowie molo miało 200 m.
W 1954 roku sztorm zniszczył niemal cały drewniany pomost. W 1961 roku w wyniku pożaru spalił się secesyjny pasaż wiodący na pomost. W 1985 roku z powodu wiatru i oblodzenia pomost został zniszczony, ze względów bezpieczeństwa został zamknięty. Cały pomost został rozebrany w 1989 roku, pozostały jedynie wieżyczki.
Obecne molo / W 1994 roku z funduszy miejskich rozpoczęto prowadzoną w dwóch etapach budowę nowego mola. Pierwsza część o długości 120 m i szerokość 17,5 m została oddana do użytku w 1996 roku. Konstrukcja mola żelbetowa została posadowiona na palach wielkośrednicowych, rurowych o średnicy 1,5 m i długości 32 m.
Drugi etap to przedłużenie mola do długości 395 m, ukończone pod koniec 2004 roku. Z inicjatywy niemieckiego armatora Adler-Schiffe, w 2004 roku molo zostało przedłużone o 275 m. Ostatnie 75m jest obniżone, by mogły do niego cumować statki żeglugi przybrzeżnej. Ostatnie 40 m stanowi przystań pasażerska o nośności 70 ton.
Na wydłużenie pomostu armator wydał 2 mln euro (ok. 8,5 mln złotych). Celem przedłużenia mola była możliwość przybijania do Międzyzdrojów statków białej floty, organizujących rejsy wycieczkowe do Świnoujścia i niemieckich portów Uznamu. Adler Schiffe będzie przez 40 lat administratorem mola.
19 marca 2005 roku odbyła się uroczystość otwarcia nowo dobudowanej części mola.
Od czerwca 2005 molo w Międzyzdrojach ma status przystani morskiej. Od września 2006 roku do grudnia 2007 roku na terenie mola działało morskie przejście graniczne Międzyzdroje.
– 5 LUDWIKÓW MIĘDZYZDROJSKICH (2009) / Międzyzdroje - WEJŚCIE NA MOLO (Żetony pamiątkowe - nie miały statusu monet zastępczych)
5 LUDWIKÓW MIĘDZYZDROJSKICH / Emitent: Biuro Promocji ART-GLUME - Grzegorz Ludwiczak,
emisja: 2009, nakład: 5000 szt. (po 25 szt. monet posrebrzanych i pozłacanych), średnica: 26,9 mm,
materiał: mosiądz, stempel: zwykły
Międzyzdroje, wejście na molo - fot. WIKIPEDIA
– 5 LUDWIKÓW MIĘDZYZDROJSKICH (2009) / Międzyzdroje - HOTEL AMBER (Żetony pamiątkowe - nie miały statusu monet zastępczych)
5 LUDWIKÓW MIĘDZYZDROJSKICH / Emitent: Biuro Promocji ART-GLUME - Grzegorz Ludwiczak,
emisja: 2009, nakład: 5000 szt. (po 25 szt. monet posrebrzanych i pozłacanych), średnica: 26,9 mm,
materiał: mosiądz, stempel: zwykły
Amber Baltic hotel otwarty w lipcu 1991 roku i zarządzany przez Vienna International Hotels & Resorts to czterogwiazdkowy obiekt położony w centrum Miedzyzdrojów bezpośrednio przy piaszczystej plaży Bałtyku, od wschodu otoczony Wolińskim Parkiem Narodowym. Dzięki specyficznej architekturze hotel kształtem przypomina statek skierowany dziobem w kierunku morza. Wszystkie pokoje posiadają widok na Bałtyk.
Zakwaterowanie / Hotel oferuje 191 pokoi w tym 177 pokoi typu standard i executive, 11 apartamentów oraz 2 suity. Dzięki wyjątkowej architekturze wszystkie pokoje posiadają balkony z widokiem na morze. Każdy pokój wyposażony jest w TV-Sat, mini bar, dostęp do internetu poprzez modem, radio i telefon.
– 5 LUDWIKÓW MIĘDZYZDROJSKICH (2010) / Międzyzdroje - 175 LAT KĄPIELISKA (Żetony pamiątkowe - nie miały statusu monet zastępczych)
5 LUDWIKÓW MIĘDZYZDROJSKICH / Emitent: Biuro Promocji ART-GLUME - Grzegorz Ludwiczak,
emisja: 2010, nakład: 5000 szt. (po 80 szt. monet posrebrzanych i pozłacanych), średnica: 26,9 mm,
materiał: mosiądz, stempel: zwykły
Niewątpliwie największą atrakcją turystyczną Międzyzdrojów jest piękna, piaszczysta plaża. Stojąc na niej, z twarzą zwróconą ku morzu, można zobaczyć po prawej stronie Świnoujście, a po lewej (za uzdrowiskiem) wysoki, malowniczy klif z kulminacjami: Kawczą Górą, Białą Górą i wzgórzem Gosań (93 m n.p.m.) - najwyższym punktem polskiego wybrzeża.
Z plaży (na wysokości centrum Międzyzdrojów) wychodzi w głąb morza molo o długości 395 m. Wejścia na molo strzegą dwie zabytkowe wieżyczki. Tu znajduje się także główne zejście na plażę. Latem na piasku ustawiane są zjeżdżalnie wodne, trampoliny oraz place zabaw przeznaczone dla dzieci. Nie brakuje miejsc, w których można wypożyczyć sprzęt pływający i plażowy, a także zjeść świeżą i smaczną rybkę.
Na wschodnim krańcu plaży znajduje się baza rybacka, w której stoją niewielkie kolorowe kutry. Do dzisiaj wykorzystywane są one do połowu ryb - głównie dorszy, sandaczy, okoni, płoci i śledzi.
Plaża w Międzyzdrojach – fot. Polska niezwykła
– 5 LUDWIKÓW MIĘDZYZDROJSKICH (2010) / Międzyzdroje - GABINET FIGUR WOSKOWYCH (Żetony pamiątkowe - nie miały statusu monet zastępczych)
5 LUDWIKÓW MIĘDZYZDROJSKICH / Emitent: Biuro Promocji ART-GLUME - Grzegorz Ludwiczak,
emisja: 2010, nakład: 5000 szt. (po 80 szt. monet posrebrzanych i pozłacanych), średnica: 26,9 mm,
materiał: mosiądz, stempel: zwykły
Gabinet figur woskowych w Międzyzdrojach znajduje się niedaleko mola. Można w nim spotkać zarówno gwiazdy muzyki i filmu jak i postaci historyczne. Są tutaj na przykład Madonna, Bogusław Linda, Henryk Sienkiewicz, Jan Paweł II i Lech Wałęsa. Znajdują się także osoby o oryginalnym wyglądzie: najniższa kobieta świata, czy człowiek z największa stopą. Są także postaci mityczne oraz literackie: Neptun, Hamlet.
Woskowe postacie w Gabinecie Figur woskowych w Międzyzdrojach – fot. http://zwiedzajznami.pl
– 5 LUDWIKÓW MIĘDZYZDROJSKICH (2010) / Międzyzdroje - KUTER RYBACKI (Żetony pamiątkowe - nie miały statusu monet zastępczych)
5 LUDWIKÓW MIĘDZYZDROJSKICH / Emitent: Biuro Promocji ART-GLUME - Grzegorz Ludwiczak,
emisja: 2010, nakład: 5000 szt. (po 80 szt. monet posrebrzanych i pozłacanych), średnica: 26,9 mm,
materiał: mosiądz, stempel: zwykły
Kuter rybacki – najmniejsza jednostka rybacka, która służy do połowu ryb w systemie zbliżonym do połowu trawlerami. Kutry dzielą się na małe (o długości 13-15 metrów), średnie (do 17 metrów) i superkutry (do 24 metrów). Kutry mogą być drewniane (w zaniku) lub stalowe. Połowy na dalekich akwenach odbywają się w oparciu o statki bazy. Napęd kutra stanowi zwykle silnik spalinowy o mocy do 400 KM i ożaglowanie do 45 m² powierzchni.
– 5 LUDWIKÓW MIĘDZYZDROJSKICH (2010) / Międzyzdroje - MIĘDZYNARODOWY DOM KULTURY (Żetony pamiątkowe - nie miały statusu monet zastępczych)
5 LUDWIKÓW MIĘDZYZDROJSKICH / Emitent: Biuro Promocji ART-GLUME - Grzegorz Ludwiczak,
emisja: 2010, nakład: 5000 szt. (po 80 szt. monet posrebrzanych i pozłacanych), średnica: 26,9 mm,
materiał: mosiądz, stempel: zwykły
Międzynarodowy Dom Kultury w Międzyzdrojach - fot. WIKIPEDIA
– 5 LUDWIKÓW MIĘDZYZDROJSKICH (2010) / Międzyzdroje - ZAGRODA ŻUBRÓW (Żetony pamiątkowe - nie miały statusu monet zastępczych)
5 LUDWIKÓW MIĘDZYZDROJSKICH / Emitent: Biuro Promocji ART-GLUME - Grzegorz Ludwiczak,
emisja: 2010, nakład: 5000 szt. (po 80 szt. monet posrebrzanych i pozłacanych), średnica: 26,9 mm,
materiał: mosiądz, stempel: zwykły
W odległości dwóch kilometrów na wschód od Międzyzdrojów, na terenie Wolińskiego Parku Narodowego znajduje się Zagroda Pokazowa Żubrów. Pierwsze okazy sprowadzono tu w 1976 roku z Borek koło Augustowa. Obecnie na terenie 17-hektarowej zagrody żyje kilku przedstawicieli tego zagrożonego wyginięciem gatunku ssaków. Możliwość oglądania dostojnego stada z wysokości zadaszonego tarasu to duża atrakcja dla odwiedzających. Mało znaną ciekawostkę stanowi fakt, że imiona wszystkich żubrów zaczynają się od sylaby „Po” jak Polska. Zagroda jest także schroniskiem dla chorych czy wręcz kalekich saren, jeleni i dzików.
Międzyzdroje / Zagroda Pokazowa Żubrów – fot. WIKIPEDIA
– 10 TALARÓW NADBAŁTYCKICH (2010) / Baza rybacka w Międzyzdrojach (Lokalna moneta pamiątkowa)
10 TALARÓW NADBAŁTYCKICH / Emitent: Starostwo Kamieńskie i Firma PHU BS, producent: Mennica
Pomorska, materiał: mosiądz, nakład: 500 szt., czas obowiązywania: 2010-06-01- 2010-09-30,
średnica: 41 mm, waga: 16,6 g, stempel: zwykły, bok: gładki
– 10 TALARÓW NADBAŁTYCKICH (2010) / Wakacyjny Festiwal Gwiazd (Lokalna moneta pamiątkowa)
10 TALARÓW NADBAŁTYCKICH / Emitent: Starostwo Kamieńskie i Firma PHU BS, producent: Mennica
Pomorska, materiał: mosiądz, nakład: 500 szt., czas obowiązywania: 2010-06-01-2010-09-30,
średnica: 41 mm, waga: 16,6 g, stempel: zwykły, bok: gładki
3 – WOLIN
Wolin (dawniej Julin, Wołyń, niem. Wollin) – miasto w północno-zachodniej Polsce części woj. zachodniopomorskiego, w powiecie kamieńskim, siedziba gminy miejsko-wiejskiej Wolin. Według danych z 31 grudnia 2011 roku miasto miało 5023 mieszkańców. W Wolinie co roku odbywa się Festiwal Słowian i Wikingów. Przemysł drzewny, spożywczy. Ośrodek usługowy i turystyczny (przystań żeglugi). Kąpielisko. W pobliżu Woliński Park Narodowy.
Panorama Wolina (widok od zachodu) – fot. WIKIPEDIA
Miasto położone jest na Pobrzeżu Szczecińskim, na południowym cyplu wyspy Wolin, nad cieśniną Dziwna. Granice administracyjne miasta obejmują półwysep Rów oraz wyspę Wolińska Kępa.
Nazwa miasta jest taka sama jak nazwa wyspy Wolin, na której jest położone. Pierwotne brzmienie nazwy jest trudne obecnie do odtworzenia. Na ogół nazwę wywodzi się z prasłowiańskiego rdzenia "vel", "vol", ("mokry", "wilgotny", "wodny"), mogła więc brzmieć Wołyń (identycznie jak na zabużańskim pograniczu polsko-ruskim). W źródłach niemieckich występuje też pod nazwami: Jumne, Jumneta, Julin, Wineta, w sagach skandynawskich Jomsborg. Wszystkie te nazwy powstały na bazie nazwy pierwotnej, ulegając różnym przekształceniom w pisowni. Przez krótki okres tuż po II wojnie światowej w języku polskim używano nazwy Wołyń, mającej jeszcze tradycję przedwojenną. W 1946 r. ustalono urzędowo obecną nazwę miasta Wolin.
Panorama miasta z Wielkiej Mapy Księstwa Pomorskiego Lubinus, (1618 r.) – fot. WIKIPEDIA
Ślady osadnictwa na terenie obecnego Wolina sięgają neolitu. W IX w. powstała osada słowiańska, zwana Jumne, Wineta lub Jomsborg, która w 2. połowie tegoż wieku rozwinęła się w ośrodek przemysłowo-handlowy i rzemieślniczy (bursztyniarstwo i szklarstwo). W X w. powstał port nad Dziwną. Do początku XI w. niezależna republika miejska. W latach 1043 i 1097 najazdy duńskie zapoczątkowały powolny upadek miasta. W latach 1124-1128 schrystianizowany, w 1140 roku utworzono biskupstwo pomorskie. W latach 1170, 1173, 1177 i 1185 niszczony przez najazdy duńskie. Prawa miejskie przed 1279 rokiem. Do XVII w. należał do książąt zachodniopomorskich, w latach 1648, 1720 do Szwecji, następnie do Prus. Zniszczony w 70% w 1945 roku. Po wojnie powrócił do Polski.
Zabytki Wolina: kościół św. Mikołaja (datowany na XIII w., strawiony pożarem w XVII w., odbudowany w XVIII w., zniszczony ponownie podczas II wojny światowej, odremontowany w 2połowie XXw.), pozostałości murów obronnych (XIV w.), neogotycki ratusz (2. połowa XIX w.), domy (XIX w.), Muzeum Regionalne imienia Andrzeja Kaube, Skansen Słowian i Wikingów, w obrębie Wolina i w jego pobliżu znajduje się grupa 4 stanowisk archeologicznych.
Wolin / Ratusz; Kolegiata św. Mikołaja – fot. WIKIPEDIA
Wolińskie numizmaty:
– 7 DENARÓW (2009) – XV FESTIWAL WIKINGÓW (Lokalne monety pamiątkowe)
7 DENARÓW (typ I) / Emitent: Urząd Miasta Wolin, producent: Mennica Łebska, materiał: bimetal - otok
mosiądz (CuZn), rdzeń alpaka (CuNiZn), nakład: 2500 szt., czas obowiązywania: 2009-07-29 - 2009-08-02,
średnica: 27 mm, waga: 7,1 g, stempel: zwykły, bok: gładki, projekt: Mariusz W. Brzeziński
7 DENARÓW (typ II) / Emitent: Urząd Miasta Wolin, producent: Mennica Łebska, materiał: bimetal - otok
alpaka (CuNiZn), rdzeń mosiądz (CuZn), nakład: 2500 szt., czas obowiązywania: 2009-07-29 - 2009-08-02,
średnica: 27 mm, stempel: zwykły, bok: gładki, projekt: Mariusz W. Brzeziński
Festiwal Słowian i Wikingów – cykliczna impreza plenerowa w formie archeologii eksperymentalnej. Odbywa się corocznie w pierwszy weekend sierpnia na wyspie Ostrów Recławski w Wolinie.
Festiwal Wikingów jest prawdopodobnie największą tego typu imprezą w tej części Europy. W roku 2008 ponad 1500 uczestników: wojowników, rzemieślników, odtwórców dawnych obrzędów i grup muzycznych z 21 państw - nie tylko Europy - prezentowało z zachowaniem historycznych realiów wszelkie aspekty życia Wikingów i Słowian, a wioskę wikingów odwiedziło 37 tysięcy turystów. Impreza jest także okazją do spotkań fascynatów nadbałtyckich kultur wczesnego średniowiecza.
Atrakcjami festiwalu na Wolinie są wielkie inscenizacje bitew wikingów i Słowian: zdobywanie grodu, palenie wioski, inscenizacje napadów i potyczek. Przedstawienia dawnych obrzędów: ślubu, pogrzebu - na podstawie wikińskich sag. Na wodzie rozgrywają się bitwy replik wikińskich i słowiańskich okrętów, wyścigi i turnieje np. wyścig po wiosłach, gdzie śmiałkowie muszą przebiec po rzędzie wioseł wystających z dulek okrętów. W trakcie trzech dni festiwalu Wikingowie, Słowianie, Bałtowie, Madziarzy, Rusini oraz wojowie i rzemieślnicy - odtwórcy postaci innych ludów - rozbijają w Wolinie repliki dawnych namiotów, strawę przygotowują korzystając ze średniowiecznych przepisów i produktów, rzemieślnicy lepią garnki a tkacze produkują materiał na ubrania, kowale kują żelazo a złotnicy ze srebra i brązu tworzą kopie wczesnośredniowiecznej biżuterii; szewcy szyją buty, a zbrojmistrze z drucianych kółek splatają kolczugi. W tym samym czasie po Dziwnie żeglują repliki wikińskich i słowiańskich okrętów i statków, czasami zdobionymi smoczymi zwieńczeniami dziobowych stew.
Festiwal Słowian i Wikingów – fot. WIKIPEDIA
Zainteresowaniem turystów i uczestników cieszą się bitwy wojów, podczas których ścierają się ze sobą setki średniowiecznych żołnierzy. Goście festiwalowi mogą poznać tajniki różnorodnych rzemiosł i spróbować swoich sił w wytwarzaniu przedmiotów codziennego użytku. Na średniowiecznym jarmarku odwiedzający mogą kupić rekonstrukcje i kopie broni, ubrań, wyrobów rękodzieła a także skosztować dawnych potraw. Mogą też wypróbować swych sił we władaniu orężem: strzelić z łuku, rzucić oszczepem czy siekierą.
Edycje festiwalu na Wolinie charakteryzują się inscenizacjami plenerowymi w trakcie których odtwarzane są zwyczaje średniowiecznych ludów. Podczas trzech festiwalowych dni współcześni wikingowie walczą w inscenizowanych bitwach, ucztują, słuchają średniowiecznej muzyki.
– 10 TALARÓW NADBAŁTYCKICH (2010) / Skansen Słowian i Wikingów w Wolinie (Lokalna moneta pamiątkowa)
10 TALARÓW NADBAŁTYCKICH / Emitent: Starostwo Kamieńskie i Firma PHU BS, producent: Mennica
Pomorska, materiał: mosiądz, nakład: 500 szt., czas obowiązywania: 2010-06-01- 2010-09-30,
średnica: 41 mm, waga: 16,6 g, stempel: zwykły, bok: gładki
Skansen na Wolinie - średniowieczny skansen położony na wyspie Ostrów Recławski w granicach administracyjnych Wolina. Został otwarty 7 kwietnia 2008 roku przez Tomasza Wojtczaka prezesa stowarzyszenia Centrum Słowian i Wikingów "Wolin-Jomsborg-Wineta". Co roku na terenie skansenu odbywa się Festiwal Słowian i Wikingów.
Skansen Słowian i Wikingów w Wolinie - fot. WIKIPEDIA
4 – DZIWNÓW
Dziwnów (hist. Dyuennow, Diuenow, Dievenau, niem. Dievenow) – miasto w północno-zachodniej Polsce, nad Morzem Bałtyckim, w woj. zachodniopomorskim, w powiecie kamieńskim, siedziba gminy miejsko-wiejskiej Dziwnów przy drodze nr 102. Miejscowość wypoczynkowa z letnim kąpieliskiem morskim i portem morskim. Według danych z 31 grudnia 2013 r. miasto miało 2736 mieszkańców. Nazwa wywodzi się od rzeki Dziwny wpadającej tu do morza.
Dziwnów / Główna ulica miasta; Aleja Gwiazd Sportu – fot. WIKIPEDIA
Zanotowana po raz pierwszy w XIII w. nazwa Diuenow. Stara słowiańska podstawa div- oznacza dziki, czyli dziką, nieuregulowaną rzekę o gwałtownym nurcie. W formie zgermanizowanej nazwa brzmiała Dievenow. Przez wieki w trzech tutejszych osadach mieszkali rybacy i dopiero pod koniec XIX w.
Południowo-wschodnia część miasteczka dotyka brzegów Zalewu Kamieńskiego, a właściwie niewielkiego wgłębienia zwanego Zatoką Wrzosowską. Po drugiej stronie w oddali widać Kamień Pomorski.
Zabytki Dziwnowa: kościół parafialny pw. św. Józefa Oblubieńca NMP, kościół parafii wojskowej pw. Matki Bożej Różańcowej, zespół pensjonatu przy ul. Mickiewicza 3, obejmujący pensjonat I z początku XX w., pensjonat II zpoczątku XXw. oraz ogród, willa z otoczeniem przy ul. Parkowej5 z początku XX w.
Dziwnowskie numizmaty:
– 10 TALARÓW NADBAŁTYCKICH (2009) / Gmina Dziwnów (Lokalna moneta pamiątkowa)
10 TALARÓW NADBAŁTYCKICH / Emitent: Starostwo Kamieńskie i Firma PHU BS, producent:
Mennica Pomorska, materiał: mosiądz, nakład: 500 szt., rok emisji: 2009, średnica: 41 mm,
waga: 16,6 g, stempel: zwykły, bok: gładki
Festiwal Gwiazd Sportu / Głównym punktem corocznego Festiwalu Gwiazd Sportu w Dziwnowie jest odsłanianie kolejnych replik medali przez olimpijczyków i znanych sportowców. Dodatkowo można wziąć udział w różnych zawodach sportowych, a także wysłuchać koncertów. W ramach imprezy odbywają się także Wybory Miss Sportu.
– 10 TALARÓW NADBAŁTYCKICH (2010) / Most zwodzony w Dziwnowie (Lokalna moneta pamiątkowa)
10 TALARÓW NADBAŁTYCKICH / Emitent: Starostwo Kamieńskie i Firma PHU BS, producent: Mennica
Pomorska, materiał: mosiądz, nakład: 500 szt., czas obowiązywania: 2010-06-01- 2010-09-30,
średnica: 41 mm, waga: 16,6 g, stempel: zwykły, bok: gładki
Most zwodzony w Dziwnowie – fot. WIKIPEDIA
5 – WAPNICA
Wapnica (niem. Kalkofen) - wieś w województwie zachodniopomorskim, w powiecie kamieńskim, w gminie Międzyzdroje, 5,5 km na południe od Międzyzdrojów. 350 mieszkańców (2011). Kąpielisko morskie i punkt wyjściowy tras turystycznych do Wolińskiego Parku Narodowego. W pobliżu Jeziorko Turkusowe, zwane też Szmaragdowym (0,9 ha).
Jezioro Turkusowe i Wapnica – fot. WIKIPEDIA
Wieś położona na wyspie Wolin, wzdłuż południowego skraju Doliny Trzciągowskiej, pomiędzy leśnymi Pagórkami Lubińsko-Wapnickimi Wolińskiego Parku Narodowego. Na południu Jezioro Turkusowe i obszar ochrony ścisłej im. prof. Władysława Szafera. 1 km na wschód-północny wschód obszar ochrony ścisłej im. dr. Bogdana Dyakowskiego. Na zachodzie, nad jeziorem Wicko Wielkie (zatoka Zalewu Szczecińskiego) - port Wapnica.
Wieś letniskowa, założona w połowie XVII w., dawniej znana z rozległych pokładów kredy (porwak lodowcowy), która była tu wydobywana na potrzeby dużej cementowni w pobliskim Lubinie (0,5 km na południe od portu w Wapnicy).
Numizmaty z Wapnicy:
– 5 LUDWIKÓW MIĘDZYZDROJSKICH (2009) / WAPNICA - JEZIORO TURKUSOWE (Żetony pamiątkowe - nie miały statusu monet zastępczych)
5 LUDWIKÓW MIĘDZYZDROJSKICH / Emitent: Biuro Promocji ART-GLUME - Grzegorz Ludwiczak,
emisja: 2009, nakład: 5000 szt. (po 25 szt. monet posrebrzanych i pozłacanych), średnica: 26,9 mm,
materiał: mosiądz, stempel: zwykły
6 – WISEŁKA
Wisełka (niem. Neuendorf) – wieś w północno-zachodniej Polsce położona w województwie zachodniopomorskim, w powiecie kamieńskim, w gminie Wolin, przy drodze wojewódzkiej nr 102. W latach 1975–1998 miejscowość administracyjnie należała do województwa szczecińskiego. Liczba ludności (2006) – 518.
Wisełka – fot. http://www.wiselka.info.pl/
Wisełka, położona zaledwie 10 km od Międzyzdrojów, ma zupełnie odmienny charakter. Nie jest to wielki kurort lecz mała miejscowość położona wśród sosnowych lasów na obrzeżu Wolińskiego Parku Narodowego. To świetne miejsce dla osób, które chciałyby po prostu odpocząć, wybrać się na grzyby lub wędkować w jeziorze.
Trudno rozstrzygnąć, co stanowi większą atrakcję - plaża czy jezioro Wisełka na południu wsi. Plaża rozciąga się około 1,5 km na północ. Droga prowadzi przez las bukowo-dębowy, sosnowy zagajnik i wydmy. Na dzikiej niezbyt szerokiej plaży o drobnym czystym piasku nie ma mola. Idąc czerwonym szlakiem w kierunku północno-wschodnim, można zobaczyć latarnię morską Kikut. Niegdyś na wzniesieniu Strażnica stała wieża widokowa o wysokości 12 m; od 1962 r. działa tu całkowicie zautomatyzowana latarnia o zasięgu światła do 16 mil morskich (nie udostępniona do zwiedzania).
Do jeziora Wisełka można dojść, skręcając za restauracją w prawo. Jezioro o powierzchni 20 ha otoczone jest lasem i polami, ma piaszczyste łatwo dostępne brzegi. Przy zejściu na plażę można wypożyczyć łódki i żaglówki. Podobno najlepiej biorą tu szczupaki i okonie. W Wisełce nie ma żadnego punktu informacji turystycznej, ani biura podróży. O wszystko najlepiej pytać samych mieszkańców. Pod względem administracyjnym Wisełka podlega pod Wolin.
Numizmat związany z miejscowością:
– 10 TALARÓW NADBAŁTYCKICH (2010) / Latarnia Kikut (Lokalna moneta pamiątkowa)
10 TALARÓW NADBAŁTYCKICH / Emitent: Starostwo Kamieńskie i Firma PHU BS, producent: Mennica
Pomorska, materiał: mosiądz, nakład: 500 szt., czas obowiązywania: 2010-06-01-2010-09-30,
średnica: 41 mm, waga: 16,6 g, stempel: zwykły, bok: gładki
7 – WOLIŃSKI PARK NARODOWY
Utworzony został w 1960 r. z inicjatywy prof. Adama Wodziczki, obejmuje ochroną część największej polskiej wyspy – Wolin. Park zajmuje powierzchnię prawie 5 tys. ha pasa przybrzeżnego, a od 1996 r. także fragment morza o szerokości 1 mili. Jest to zatem pierwszy w Polsce park morski. Większą część WPN zajmują lasy. Dominującym drzewem jest sosna, lecz szczególnie cennym – buk, gdyż jego skupiska przetrwały w prawie naturalnym stanie. Najlepiej zachowane zespoły buczyn są chronione w obszarach ochrony ścisłej. Warto też dodać, że średni wiek lasów parku wynosi aż 106 lat. Woda, obok lasów, stanowi dominujący ekosystem parku. W północnej części jest to przybrzeżny pas wód Bałtyku a od zachodu delta Świny, tworząca bagniste wyspy oraz jeziora: 4 polodowcowe: Warnowskie, Rabiąż, Czajcze i Domysłowskie i 3 sztuczne: Turkusowe, Stara Kredownia i Grodno.
Z 1300 roślin spotykanych na wyspie Wolin na terenie WPN występuje ich aż 600. Do najcenniejszych gatunków należą: storczyki, majestatyczna paproć – długosz królewski, mlecznik nadmorski, czosnek kątowaty oraz mikołajek nadmorski. Fauna jest nie mniej interesująca. Żyje tu ponad 230 gatunków ptaków, w tym lęgowych: bielik, wodniczka, biegus zmienny i muchołówka mała. Co roku przylatuje na zimowisko kilka tysięcy ptaków wędrownych. W wodach WPN mieszkają łososie i trocie, a także coraz rzadsze ssaki morskie – morświn i foka szara. W lasach nietrudno natrafić na dziki, sarny, jelenie, a niedawno zadomowiły się tu nawet szopy pracze. Symbolem parku jest orzeł bielik, będący jednocześnie najbardziej „patriotycznym” z polskich ptaków.
Numizmat poświęcony WPN:
– 7 CUDÓW WOLIŃSKICH (2009) / Seria: Polskie Parki Narodowe (Dukat lokalny)
7 CUDÓW WOLIŃSKICH / Emitent: Narodowa Fundacja Ochrony Środowiska, producent: Mennica Polska S.A.,
materiał: bimetal, nakład: 15 000 szt., czas obowiązywania: 2009-09-15 - 2009-09-30, średnica: 27 mm,
waga: 9,1 g, stempel: zwykły, bok: gładki, projekt: Amber Future, model gipsowy: awers: Dobrochna
Surajewska, rewers: Pracownia Amber Future
Samica bielika jest nieco większa od samca i może ważyć nawet 6 kg. Rozpiętość jej skrzydeł dochodzi do 250 cm, co sprawia, że jest największym ptakiem drapieżnym występującym w Polsce. Ze względu na swe rozmiary bieliki budują gniazda ważące ponad tonę, a zatem mogą one być usytuowane tylko na mocnych drzewach. Wiosną samica składa najczęściej dwa jaja. Po 40 dniach wysiadywania przez obydwoje rodziców, wykluwają się pisklęta, z których przeżywa zazwyczaj jedno. Bieliki w swoim rewirze łowieckim wybierają tzw. czatownie, czyli wyeksponowane drzewa, skąd obserwują jezioro czy staw, gdzie polują. Ich pożywieniem są głównie ryby, ale również mniejsze ptaki i ssaki, nie gardzą też padliną.
Choć na terenie parku żyje zaledwie 5 par tego gatunku, stanowi on jego symbol; przyjmuje się również, iż ten właśnie gatunek uwidoczniony jest w polskim godle.
Autor: Józef Smurawa
Źródła:
- http://pl.wikipedia.org/
- http://portalwiedzy.onet.pl/
- http://usedom-wollin.eu/
- http://e-przewodniki.pl/
- http://ekartki.net.pl/
- http://www.enumizmatyczny.pl/
- http://www.poszukiwanieskarbow.com/
- http://www.notgeld.sewera.pl/
- http://www.wiselka.info.pl/
