Denar cerkiewny - Klasztor Prawosławny Zwiastowania NMP - Grabarka / EMISJA: sierpień 2011 r.

Wyemitowany żetony: 15 denarów cerkiewnych w mosiądzu i alpace.

*- nakład całkowity: 200 szt. (w tym 50 szt. wybito stemplem odwróconym)

Numizmat przedstawiający dwa klasztory prawosławne na Podlasiu, żeński w Grabarce i męski w Supraślu. Na awersie widnieje klasztor w Supraślu, który został założony w 1500 roku. Monaster supraski stał się wkrótce drugim pod względem znaczenia ośrodkiem zakonnym po Ławrze Kijewsko-Pieczerskiej. Mnisi suprascy wywarli duży wpływ na rozwój religijnej i narodowej tożsamości mieszkańców Białostocczyzny. Prawosławna cerkiew Zwiastowania góruje nad Supraślem. Wraz z otaczającym ją zespołem monasterskich budynków jest najstarszym fragmentem tego przepięknie położonego miasteczka, pierwszym, jak spostrzega każdy je odwiedzający. Wydaje się, że leży na uboczu, w rzeczywistości jest odwrotnie – to miasto wyrosło obok monasteru, jemu zawdzięcza istnienie, rozwój i sławę. Sanktuarium Grabarka... Święta Góra położona jest niecały kilometr od wioski Grabarka, 8 km do Siemiatycz. To najbardziej znane i najpopularniejsze (porównywalne z naszą Częstochową) prawosławne sanktuarium na terenie Polski. Dziś jest tu żeński klasztor, cerkiew, budynek mieszkalny dla sióstr zakonnych, cmentarz oraz słynny las pokutnych krzyży.

Grabarka-Klasztor – osada w Polsce położona w województwie podlaskim, w powiecie siemiatyckim, w gminie Nurzec-Stacja.
W latach 1975-1998 miejscowość administracyjnie należała do województwa białostockiego.
Osada znajduje się na Świętej Górze Grabarka. W skład miejscowości wchodzą:
-   prawosławny monaster żeński Świętych Marty i Marii z cerkwią refektarzową pw. Zaśnięcia Przenajświętszej Bogurodzicy,
-   cerkiew pw. Przemienienia Pańskiego (parafialna),
-   cerkiew pw. Ikony Matki Bożej Wszystkich Strapionych Radość,
-   dwa Domy Pielgrzyma,
-   cmentarz prawosławny.
Wszystkie obiekty należą do Polskiego Autokefalicznego Kościoła Prawosławnego.

Grabarka-Klasztor, Cerkiew Przemienienia Pańskiego - fotografia: WIKIPEDIA

Monaster Zwiastowania Przenajświętszej Bogurodzicy i św. Apostoła Jana Teologa w Supraślu, Ławra Supraska – jeden z sześciu prawosławnych klasztorów męskich w Polsce. Podlega diecezji białostocko-gdańskiej Polskiego Autokefalicznego Kościoła Prawosławnego.
Monaster został ufundowany przez Aleksandra Chodkiewicza w 1498. Początkowo jego siedzibą był Gródek, jednak po kilku latach mnisi przenieśli się na obecne miejsce poszukując bardziej ustronnej okolicy. W 1501 rozpoczęto budowę kompleksu zabudowań monasterskich; w 1511 ukończono prace nad główną cerkwią – obronną świątynią pod wezwaniem Zwiastowania. Mnisi utrzymywali szerokie kontakty z innymi prawosławnymi wspólnotami monastycznymi na ziemiach ruskich i na Bałkanach, co sprawiło, że w XVI w. monaster w Supraślu stał się jednym z najważniejszych ośrodków prawosławnych w I Rzeczypospolitej. Szczególnym kultem otaczana była w nim uważana za cudotwórczą Supraska Ikona Matki Bożej.
Po zawarciu unii brzeskiej mnisi monasteru na czele z archimandrytą Hilarionem odmówili przyjęcia jej postanowień. Konflikt o przynależność jurysdykcyjną klasztoru trwał przez kilka dziesięcioleci. Ostatecznie dzięki wsparciu ktitorów monasteru i króla Zygmunta III Wazy monaster w 1635 ostatecznie przeszedł w ręce unitów i do 1824 był administrowany przez bazylianów. Zakon ten w znaczący sposób rozbudował kompleks budynków, zaś z inicjatywy unickiego metropolity kijowskiego Cypriana Żochowskiego rozpoczął w Supraślu działalność wydawniczą. W drukarni supraskiej powstała większość ksiąg liturgicznych na potrzeby Kościoła unickiego w Rzeczypospolitej, od XVIII w. drukowano w niej również dzieła świeckie.
Po znalezieniu się Supraśla pod zaborem rosyjskim, w 1824, klasztor został przejęty przez Rosyjski Kościół Prawosławny. Prawosławny męski monaster funkcjonował do 1915, gdy mnisi udali się na bieżeństwo. W okresie międzywojennym zabudowania klasztoru należały do salezjanów. W 1944 wycofujący się Niemcy wysadzili w powietrze główną cerkiew monasterską. Po wojnie w obiektach klasztornych działała szkoła rolnicza, od lat 80. XX wieku zabudowania były stopniowo przekazywane Polskiemu Autokefalicznemu Kościołowi Prawosławnemu i remontowane.
Zespół klasztorny mieści się przy ulicy Klasztornej 1. Jest to również siedziba Akademii Supraskiej oraz miejscowej parafii prawosławnej (w dekanacie Białystok). Na terenie monasteru znajduje się też Muzeum Ikon.

Supraśl, Cerkiew Zwiastowania na dziedzińcu monasterskim - fotografia: WIKIPEDIA