(Pamiątkowy żeton w formie monety)

Emisja: kwiecień 2014 r.

Wyemitowano dwa numizmaty:.
-  WYTWÓRNIA Soft-lofty,
-  MENNICA Lofty.

Centrum Praskie Koneser – kompleks obiektów mieszkalnych, biurowych i kulturalno-rozrywkowych na terenie dawnej Warszawskiej Wytwórni Wódek „Koneser”. Całość usytuowana jest między ulicami: Ząbkowską, Nieporęcką, Białostocką i Markowską.

Centrum Praskie Koneser - fotografia: WIKIPEDIA

Autorem projektu Centrum Praskie Koneser są pracownie architektoniczne: Juvenes Projekt, Are i Bulanda & Mucha Architekci, a za realizację odpowiada BBI Development NFI S.A.. Centrum Praskie Koneser jest efektem popularnego w trendach europejskiej architektury połączenia przestrzeni poindustrialnej z żywą tkanką miejską. Nowo powstałe budynki zostaną harmonijnie wkomponowane w przestrzeń zrewitalizowanych obiektów fabrycznych. Zakończenie inwestycji planowane jest w 2016 roku, a jej wartość szacuje się wstępnie na 460 mln zł.
Warszawska Wytwórnia Wódek „Koneser” (początkowo Fabryka Oczyszczania Spirytusu) powstaje w 1897 roku z inicjatywy polsko-rosyjskiego Warszawskiego Towarzystwa Oczyszczania i Sprzedaży Spirytusu. Na obszarze wytwórni poza budynkami przemysłowymi znajdują się również magazyny, warsztaty, a także obiekty mieszkalne i szkoła. Fabryka należy do grupy najbardziej zaawansowanych technologicznie warszawskich zakładów produkcyjnych tamtych czasów. Lata Świetności Warszawskiej Wytwórni Wódek „Koneser” (tzw. Monopolu) przypadają na dwudziestolecie międzywojenne. Wówczas w fabryce zatrudnionych jest ponad 400 osób, a jej możliwości produkcyjne osiągają ćwierć miliona butelek trunku na dobę. W latach dwudziestych XX wieku Monopol tworzy powszechnie rozpoznawalne do dziś na rynku spirytusowym marki wódek: Wyborową, Luksusową, Żubrówkę, Żytniówkę oraz Siwuchę. Rozwój zakładu przerywa wybuch II Wojny Światowej, w wyniku którego znacząco ograniczono, a później zatrzymano proces produkcyjny. Po przejściu koniecznej rewitalizacji po II Wojnie Światowej produkcja zostaje wznowiona pod koniec lat 40-stych i trwa nieprzerwanie aż do minionej dekady, kiedy to pogarszająca się sytuacja przedsiębiorstwa doprowadza do zakończenia produkcji i likwidacji fabryki. Wraz z przejęciem terenu przez BBI Development powstaje idea Centrum Praskiego Koneser.
Centrum Praskie Koneser jest unikatową na warszawską skalę inwestycją realizowaną przez BBI Development, obejmującą rewitalizację i adaptację poindustrialnych budynków Warszawskiej Wytwórni Wódek Koneser (Kordegardy, Rektyfikacji, Filtracji i Magazynów Spirytusu), w tym wykorzystanie autentycznych elementów fabrycznej architektury, oraz budowę nowoczesnych obiektów wypełniających pozostałą przestrzeń zabytkowej fabryki. Wewnątrz zamkniętego kompleksu znajdą się typowe dla współczesnej przestrzeni miejskiej obiekty: mieszkania, budynki biurowe , galerie, pasaż handlowy renomowanych marek, restauracje i kawiarnie. Kompleks posiadać będzie także własny parking podziemny i system monitoringu.

Mennica w Koneserze

Jednym z planów rewitalizacji Konesera jest stworzenie nowoczesnych loftów w budynku dawnej Mennicy Państwowej, a właściwie tego, co ocalało z całego kompleksu, który w czasie II wojny światowej został wysadzony przez wojska niemieckie. Na szczęście, dowódcę saperów udało się przekupić przedwojennym kruszcem i tak rozłożył ładunki, aby chociaż budynek administracyjno-mieszkalny ocalał. Zanim to nastąpiło, mennica przeżyła prawie 20-letni okres swojej świetności.
Wszystko zaczęło się 14 kwietnia 1924, kiedy to w związku z reformą monetarną, konieczną po odzyskaniu niepodległości i wprowadzeniu nowej waluty, ponownie otworzono mennicę. Ze względu na rozebranie wcześniejszej siedziby, instytucja została przeniesiona na ulicę Markowską 18 do budynku dawnej wytwórni wódek. Wydarzenie to z udziałem prezydenta Rzeczypospolitej Stanisława Wojciechowskiego i ministra Skarbu Władysława Grabskiego zostało nawet uczczone pamiątkową monetą.
W ciągu niecałego roku od otwarcia na terenie mennicy działały już urządzenia umożliwiające realizację pełnego cyklu produkcyjnego – od topienia kruszców po sortowanie i liczenie gotowych produktów. Na tłoczni monet pracowały prasy, które mogły wybijać 100 monet na minutę! W 1926 przy mennicy utworzono Gabinet Numizmatyczny, czyli muzeum mennictwa polskiego, w którym w ciągu kilku lat zebrano prawie 18 000 okazów!). Mennica otrzymała również monopol na „wyrób pieczęci z orłem państwowym”, a także zobligowano ją do bezpłatnego dokonywania ekspertyz i wydawania orzeczeń co do autentyczności pieczęci urzędowych i ich odcisków.

Segregacja monet / Maszyny do tłoczenia monet

Niestety, po rozpoczęciu II wojny światowej, mennica została częściowo zniszczona. Częściowo, gdyż niektóre zabudowania były wyjątkowo odporne na bombardowania, przede wszystkim skarbiec przebudowany na schron przeciwlotniczy. Wojska niemieckie zrabowały również cenne zbiory. Na szczęście, dzięki dzielnej postawie pracowników, w tym ówczesnego kustosza Władysława Terleckiego, udało się ocalić chociaż ich część. Warto też wspomnieć, że już od początku okupacji na terenie mennicy działała komórka konspiracyjna. Produkowano w niej elementy broni i granatów, a także fałszowano dokumenty dla osób poszukiwanych przez gestapo. Co więcej, jedna z piwnic służyła jako droga ucieczki oraz dodatkowego zaopatrzenia w alkohol, który stanowił wówczas walutę wymienialną.
Ostatecznie 12 września 1944 budynki zakładu zostały wysadzone. Dziś jedyną pozostałością po kompleksie mennicy jest budynek widoczny na rogu ulic Markowskiej i Białostockiej, który wkrótce otrzyma szansę na drugie, dłuższe życie. Sama mennica w 1952 została przeniesiona do nowej siedziby przy ówczesnej ul. Ceglanej, gdzie mieści się do dzisiaj.

"Mennica w Koneserze" - tekst i fotografie: Blog Centrum Praskiego Koneser