Emisja: grudzień 2015 r.

(Pamiątkowy medal w formie monety)

Boże Narodzenie (Narodzenie Pańskie), w tradycji chrześcijańskiej jest świętem religijnym upamiętniającym narodziny Jezusa Chrystusa. Święto to obchodzone jest 25 grudnia (wg. kalendarza gregoriańskiego). W kościołach, które nadal stosują kalendarz juliański (np. prawosławie), święto to obchodzone jest w późniejszym terminie (styczeń).
Jest to jedno z najstarszych świąt chrześcijańskich. Jego początki sięgają III wieku naszej ery, chociaż dokładna data nie jest jednoznaczna. Dzień 25 grudnia był uważany za dzień szczególny również w tradycjach pogańskich np. w starożytnym Rzymie w tym dniu czczone było bóstwo słońca.
Niezależnie od swojej genezy jest to święto bardzo popularne i powszechnie lubiane, nawet wśród mniejszości wyznaniowych w Polsce. Święta Bożego Narodzenia mają w Polsce bardzo długą tradycję, na którą składa się mnóstwo zwyczajów.

Większość symboli Bożego Narodzenia ma swoje źródło w wierzeniach pogańskich. Choinka od wieków była podczas przeróżnych świąt obwieszana świecidełkami. Ostrokrzew służył Celtom do obłaskawiania chochlików, a jemioła do praktyk okultystycznych. Również wyznawcy Mitry i osoby obchodzące rzymskie Saturnalia obdarowywały się prezentami.
W Polsce w większości rodzin jest obchodzone jako święto gromadzące wielu krewnych. Typowymi atrybutami są: opłatek, kolędy, choinka, a często i szopka bożonarodzeniowa, prezenty, postać obdarowująca dzieci i dorosłych prezentami: zazwyczaj rolę tę pełni fikcyjny Święty Mikołaj (którego pierwowzorem była jednak autentyczna postać), ale w zależności od regionu może być to: Dzieciątko (Górny Śląsk), Aniołek (Galicja) lub Gwiazdor (Wielkopolska, Kujawy, Pomorze). Wśród Polaków na Kresach Wschodnich może być to także Dziadek Mróz.

Podkowę - prawdziwą, w formie biżuterii, breloka, na rysunku albo pocztówce, ma chyba każdy. Nad drzwiami niektórych gospodarstw wiejskich czy nad drzwiami stajni leżącej w centrum tętniącej życiem metropolii do dziś spotykamy te charakterystyczne "końskie buty". Dlaczego tak, zdawałoby się, pospolity kształt, jest rozpowszechniony tak szeroko? Każdy zna odpowiedź na to pytanie: podkowy przynoszą szczęście ich posiadaczowi. Większość ludzi przyjmuje tę interpretację bez zastrzeżeń i pytań...
Najprostsze wyjaśnienie tego mitu jest takie, że podkowa ma chronić właściciela tak, jak chroniła kopyto konia. Jednak zgłębiając pochodzenie "cudownych właściwości" podkowy, odkrywany kilka innych, ciekawych faktów.
Cudowne właściwości
W początkowym okresie stosowania podków za cud uważano, że rozgrzaną do czerwoności podkowę dopasowuje się i przybija do kopyta konia nie sprawiając mu bólu. W ówczesnym okresie, dla ludzi nie zgłębiających anatomii konia było to zjawisko nadprzyrodzone. Magicznych właściwości przydawało też podkowie przybijanie jej siedmioma gwoźdźmi, gdyż owa liczba uchodziła za szczęśliwą. Jednak chyba największy wpływ na wierzenie w magiczność podków miał materiał z którego była wykonana – żelazo.
Z niewiadomych powodów o tym metalu sądzono, że ma moc odpędzania diabła. W wyborze podkowy na symbol szczęścia i ochrony od złego dopomógł również jej kształt. Podkowa skierowana rogami do góry przypominała rogi, które od tysięcy lat wieszano nad drzwiami domów dla ich ochrony. Jest w tym wierzeniu jednak dziwna sprzeczność. Rogi początkowo zdobiły głowę jednego z starożytnych pogańskich bożków, którego chrześcijanie od razu utożsamili z diabłem. Jednak mimo uznania diabła za wcielenie zła jego rogom nadal przypisywano pozytywne cechy.
Chrześcijanie chętnie przejmowali pozytywne pogańskie symbole i nadawali im własne znaczenie. Także podkowę próbowano uświęcać, sugerując, że powinno się ją przybijać w pozycji położonej na boku.... W takim położeniu przypominała literę "C" czyli inicjał Chrystusa.

Podkowa - fotografia: WIKIPEDIA

Słoń - amulet w postaci słonia przynoszący szczęście jest elementem egzotycznym w kulturach Zachodu. Jego pochodzenie datuje się na okres brytyjskiej kolonizacji Indii, na dobre zadomowił się w magii ludowej w drugiej połowie XIX w. i prawdopodobnie osiągną szczyt swojej popularności w latach 30. XX w.

Słoń indyjski - fotografia: WIKIPEDIA

W Japonii klucz uchodził za symbol szczęścia, ponieważ otwiera ukryte skarby podświadomości. W średniowieczu przekazanie klucza uchodziło za symboliczny akt prawny, który dawał pełnomocnictwo do zarządzania całym majątkiem. W mistycznym języku symbolicznym, posiadanie klucza często oznaczało wtajemniczenie. Również w podaniach ludowych pojawia się klucz, jako symbol utrudnionego dostępu do tajemnic których pojęcie sprawia zmiany w rozumieniu świata.
Ważnym symbolem jest również klucz podwójny, dany apostołowi Piotrowi jako pełnomocnictwo w rozwiązywaniu i wiązania spraw ziemskich i Boskich.