Bolesław Choroby był bezpośrednim kontynuatorem dzieła swojego ojca, jakim było umacnianie i ciągłe budowanie państwa polskiego. Aby to wypełnić musiał silnie wspierać również działalność menniczą, która była jednym z wyznaczników suwerenności państwa.
Ten kto je zbiera zapewne wie, ten który się z nimi jeszcze nie zetknął powinien to czym prędzej uczynić, aby dowiedzieć się jak ciekawe i interesujące są monety okresu IIRP. Czas pomiędzy I a II wojną światową był krótki. Trwał raptem kilkanaście lat. Lecz w polskim mennictwie był to okres niezwykle dynamiczny, obfitujący w szereg zaskakujących „rozwiązań” numizmatycznych. Ten krótki czas wystarczył aby wprowadzić kilka rozporządzeń dotyczących waluty naszego kraju. Poznajmy zatem niezwykle „barwny” świat monet IIRP, pełen ciekawostek o których wielu nawet nie słyszało.
Cała historia z pieniądzem lokalnym odrodziła się w Polsce po kilkudziesięci latach nieobecności w 2006 roku - pierwsze lokalne pieniądze wprowadziła Jastarnia. Był to żeton zwany merką, którą można było płacić w okresie od 1 maja 2006 do 30 września 2006 za towary i usługi.
Żeton miał nominał "3 merki" i cały mechanizm wymiany polegał na tym, że miasto Jastarnia wymieniało merki po 3 złote, jednocześnie gwarantując, że przed upływem końca września można żeton bez problemów z powrotem wymienić na 3 złote.
Zapewne wielkim zdziwieniem dla władz miasta był fakt, że zwracana ilość merek była znikoma - prawie wszyscy , którym krążek "wpadł w ręce" zachowywali go na pamiątkę lub w celu inwestycyjnym, ponieważ cena żetonu na rynku wtórnym z dnia na dzień rosła. W chwili obecnej wartość kolekcjonerska żetonu jest znacznie większa niż 3 złote - na wolnym rynku (m.in. na platformie elektronicznej Allegro) cena waha się w przedziale 50-80 złotych (stan na styczeń 2008).
Na awersie znajduje się nominał "3 merk" na tle stylizowanego słońca, lecących mew i morskich fal, określenie emitenta: "Gmina Jastarnia" oraz data ostatniego dnia obiegu monety: "30.09.2006". Na rewersie kontur wybrzeża Bałtyku z Półwyspem Helskim i napisem "75 lat Juraty". Emitentem pieniądza lokalnego była Mennica Polska S.A., która wybiła 20 000 merek.
Co to jest pieniądz lokalny
Kolega Dawida Kuptza z którym stworzyliśmy ten artykuł zaciągnął informacji u źródła co to jest ten pieniądz lokalny. Długo trwał dialog Pawła Kohnke z Mennicą dlaczego oni nazywają to "żetonem pełniącym funkcję bonu towarowego" a nie monetą. mennica wyjaśniła mu to w ten sposób: "moneta jest prawnym środkiem płatniczym w całym kraju a te żetony nie". Wynika to z ustawy gdyż tylko NBP ma prawo emisji prawnych środków płatniczych a te żetony nie są emitowane przez NBP. Są formą środka płatniczego ale tylko w honorowanych punktach na terenie emitującego je samorządu terytorialnego. Dlatego pełnią funkcję bonu towarowego a nie prawnie obowiązującej monety.
Historia pieniądza lokalnego
Historia pieniądza lokalnego sięga starożytności kiedy to starożytny Rzym po dokonaniu podboju antycznej Grecji pozostawił miastom możliwość bicia własnej lokalnej monety z jedynym zastrzeżeniem, że na awersie musi znajdować się portret aktualnego cesarza. Rewers monet miasta mogły kształtować wg własnych upodobań.
Kolejnym znaczącym etapem w rozwoju pieniądza lokalnego była I wojna światowa kiedy to z brakowało pieniędzy w obiegu i lokalne społeczności posiłkowały się emisją własnych monet.
Pieniądz lokalny dziś
W chwili obecnej pieniądz lokalny ma zupełnie inny charakter - miasta i gminy emitują go dla celów promocyjnych i turystycznych.
Do dnia dzisiejszego na rynku pojawiło się wiele lokalnych żetonów. Poniżej prezentujemy to co wg. naszej wiedzy jest na rynku:
| Emisja w roku 2006 | |
 |
Pierwszy polski pieniądz lokalny Nazwa: 3 Merki - Juraty (1 edycja) |
| Emisja w roku 2007 | ||
 |
Nazwa: 3 Merki - Kuźnica (2 edycja) Rok emisji: 2007 Miejscowość: Jastarnia Nakład: 20 000 Średnica: 22 mm Metal: mosiądz Waga: 4,3 g Numer Fischer 2008: Z002 Cena Fischer 2008: 50 zł |
|
  |
Nazwa: 3 Merki - Kuźnica (3 edycja) Rok emisji: 2007 Miejscowość: Jastarnia Nakład: 50 000 Średnica: 22 mm Metal: mosiądz Waga: 4,3 g Numer Fischer 2008: Z003 Cena Fischer 2008: 20 zł |
|
  |
Nazwa: 4 Pizreny (750-LECIE LOKACJI MIASTA) Rok emisji: 2007 Miejscowość: Pyzdry Nakład: 15 000 Średnica: 27 mm Metal: mosiądz Waga: 8,4 g Numer Fischer 2008: Z005 Cena Fischer 2008: 35 zł Dodatkowo wybito arebrne 4 pizreny w nakładzie 200 sztuk. |
|
  |
Nazwa: 1 Dukat Rybnicki Rok emisji: 2007 Miejscowość: Rybnik Nakład: 20 000 sztuk Średnica: 31 mm Metal: Tombak Waga: 12,3 g Numer Fischer 2008: ZL001 Cena Fischer 2008: 35 zł |
|
 |
Nazwa: 2 Dukaty Rybnickie Rok emisji: 2007 Miejscowość: Rybnik Nakład: 20 000 sztuk Średnica: 31 mm Metal: Tombak Waga: 12,3 g Numer Fischer 2008: ZL002 Cena Fischer 2008: 35 zł |
|
 |
Nazwa: 5 Dukatów Rybnickich Rok emisji: 2007 Miejscowość: Rybnik Nakład: 20 000 sztuk Średnica: 31 mm Metal: Tombak Waga: 12,3 g Numer Fischer 2008: ZL003 Cena Fischer 2008: 35 zł |
|
 |
Nazwa: 10 Dukatów Rybnickich Rok emisji: 2007 Miejscowość: Rybnik Nakład: 20 000 sztuk Średnica: 31 mm Metal: Tombak Waga: 12,3 g Numer Fischer 2008: ZL004 Cena Fischer 2008: 35 zł |
|
  |
Nazwa: 1 Dukat Rybnicki Rok emisji: 2007 Miejscowość: Rybnik Nakład: 500 sztuk Średnica: 31 mm Metal: srebro Waga: 24,6 g Numer Fischer 2008: ZL001 Cena Fischer 2008: 200 zł |
|
 |
Nazwa: 2 Dukaty Rybnickie Rok emisji: 2007 Miejscowość: Rybnik Nakład: 500 sztuk Średnica: 31 mm Metal: srebro Waga: 24,6 g Numer Fischer 2008: ZL001 Cena Fischer 2008: 200 zł |
|
 |
Nazwa: 5 Dukatów Rybnickich Rok emisji: 2007 Miejscowość: Rybnik Nakład: 500 sztuk Średnica: 31 mm Metal: srebro Waga: 24,6 g Numer Fischer 2008: ZL001 Cena Fischer 2008: 200 zł |
|
 |
Nazwa: 1o Dukatów Rybnickich Rok emisji: 2007 Miejscowość: Rybnik Nakład: 500 sztuk Średnica: 31 mm Metal: srebro Waga: 24,6 g Numer Fischer 2008: ZL001 Cena Fischer 2008: 200 zł |
|
  |
Nazwa: 3 Przetaki Rok emisji: 2007 Miejscowość: Biłgoraj Nakład: 20 000 sztuk Średnica: 22 mm Metal: mosiądz Waga: 4,3 g Numer Fischer 2008: Z004 Cena Fischer 2008: 40 zł |
|
  |
Nazwa: 3 Przetaki Rok emisji: 2007 Miejscowość: Biłgoraj Nakład: 200 sztuk Średnica: 32 mm Metal: srebro Waga: 14 g Numer Fischer 2008: Z004 Cena Fischer 2008: 400 zł |
|
| jeśli posiadasz zdjęcie wyślij je do nas | Nazwa: 3 Przetaki Rok emisji: 2007 Miejscowość: Powiat Biłgorajski Nakład: 100 sztuk Średnica: 21 mm Metal: złoto Waga: 8 g Numer Fischer 2008: Z004 Cena Fischer 2008: 3 000 zł |
|
  |
Nazwa: 4 Dukaty Nyskie - beatyfikacja Marii Merkert Rok emisji: 2007 Miejscowość: Nysa Nakład: 20 000 Średnica: 27 mm Metal: mosiądz Waga: 8,4 g Numer Fischer 2008: Z010 Cena Fischer 2008: 30 zł |
|
 |
Nazwa: 4 Dukaty Nyskie - kościół św. Jakuba Rok emisji: 2007 Miejscowość: Nysa Nakład: 20 000 Średnica: 27 mm Metal: mosiądz Waga: 8,4 g Numer Fischer 2008: Z009 Cena Fischer 2008: 30 zł |
|
  |
Nazwa: 40 Dukaty Nyskie - beatyfikacja Marii Merkert Rok emisji: 2007 Miejscowość: Nysa Nakład: 200 sztuk Średnica: 32 mm Metal: srebro Ag 900 Waga: 14 g Numer Fischer 2008: Z012 Cena Fischer 2008: 400 zł |
|
 |
Nazwa: 40 Dukaty Nyskie - kościół św. Jakuba Rok emisji: 2007 Miejscowość: Nysa Nakład: 200 sztuk Średnica: 32 mm Metal: srebro Ag 900 Waga: 14 g Numer Fischer 2008: Z011 Cena Fischer 2008: 400 zł |
|
  |
Nazwa: 4 Słupie Rok emisji: 2007 Miejscowość: Słupsk Dwumiasto Ustka Nakład: 50 000 Średnica: 27 mm Metal: mosiądz Waga: 8,4 g Numer Fischer 2008: Z006 Cena Fischer 2008: 25 zł |
|
| jeśli posiadasz zdjęcie wyślij je do nas |
Nazwa: 40 Słupii Rok emisji: 2007 Miejscowość: Słupsk Dwumiasto Ustka Nakład: 500 sztuk Średnica: 32 mm Metal: srebro AG 500 Waga: 14 g Numer Fischer 2008: Z007 Cena Fischer 2008: 400 zł |
|
  |
Nazwa: 400 Słupii Rok emisji: 2007 Miejscowość: Słupsk Dwumiasto Ustka Nakład: 100 sztuk Średnica: 21 mm Metal: złoto Waga: 8g Numer Fischer 2008: Z008 Cena Fischer 2008: 3 000 zł |
|
  |
Nazwa: 4 Krajcary Rok emisji: 2007 Miejscowość: Wrocław Nakład: jeśli wiesz to napisz do nas Średnica: jeśli wiesz to napisz do nas Metal: jeśli wiesz to napisz do nas Waga: jeśli wiesz to napisz do nas Numer Fischer 2008: jeśli wiesz to napisz do nas Cena Fischer 2008: jeśli wiesz to napisz do nas |
|
  |
Nazwa: 4 Szeligi Rok emisji: 2007 Miejscowość: Poznań Nakład: 5 000 sztuk Średnica: 27 mm Metal: mosiądz Waga: jeśli wiesz to napisz do nas Numer Fischer 2008: jeśli wiesz to napisz do nas Cena Fischer 2008: jeśli wiesz to napisz do nas |
|
  |
Nazwa: 5 Denarów Gdańskich z bursztynem Rok emisji: 2007 Miejscowość: Powiat Gdański Nakład: 10 000 (rant ząbkowany) + 10 000 (gładki) Średnica: 31 mm Metal: tombak Waga: jeśli wiesz to napisz do nas Numer Fischer 2008: jeśli wiesz to napisz do nas Cena Fischer 2008: jeśli wiesz to napisz do nas (powstały również komplety srebrne o nakładzie 500 szt. oraz kilka kompletów złotych, ale liczba nie do oszacowania) |
|
 |
Nazwa: 10 Denarów Gdańskich z bursztynem Rok emisji: 2007 Miejscowość: Powiat Gdański Nakład: 10 000 (rant ząbkowany) + 10 000 (gładki) Średnica: 31 mm Metal: tombak Waga: jeśli wiesz to napisz do nas Numer Fischer 2008: jeśli wiesz to napisz do nas Cena Fischer 2008: jeśli wiesz to napisz do nas (powstały również komplety srebrne o nakładzie 500 szt. oraz kilka kompletów złotych, ale liczba nie do oszacowania) |
|
 |
Nazwa: 15 Denarów Gdańskich z bursztynem Rok emisji: 2007 Miejscowość: Powiat Gdański Nakład: 10 000 (rant ząbkowany) + 10 000 (gładki) Średnica: 31 mm Metal: tombak Waga: jeśli wiesz to napisz do nas Numer Fischer 2008: jeśli wiesz to napisz do nas Cena Fischer 2008: jeśli wiesz to napisz do nas (powstały również komplety srebrne o nakładzie 500 szt. oraz kilka kompletów złotych, ale liczba nie do oszacowania) |
|
 |
Nazwa: 20 Denarów Gdańskich z bursztynem Rok emisji: 2007 Miejscowość: Powiat Gdański Nakład: 10 000 (rant ząbkowany) + 10 000 (gładki) Średnica: 31 mm Metal: tombak Waga: jeśli wiesz to napisz do nas Numer Fischer 2008: jeśli wiesz to napisz do nas Cena Fischer 2008: jeśli wiesz to napisz do nas (powstały również komplety srebrne o nakładzie 500 szt. oraz kilka kompletów złotych, ale liczba nie do oszacowania) |
|
  |
Nazwa: X Denarów Gdańskich próba Rok emisji: 2007 Miejscowość: Powiat Gdański Nakład: 360 sztuk Średnica: 31 mm Metal: tombak Waga: jeśli wiesz to napisz do nas Numer Fischer 2008: jeśli wiesz to napisz do nas Cena Fischer 2008: jeśli wiesz to napisz do nas |
|
| Emisja w roku 2008 | |
  |
Nazwa: 4 Kazimierze Rok emisji: 2008 Miejscowość: Kazimierz Dolny Nakład: 20 000 sztuk Średnica: 27 mm Metal: mosiądz Waga: jeśli wiesz to napisz do nas Numer Fischer 2008: jeśli wiesz to napisz do nas Cena Fischer 2008: jeśli wiesz to napisz do nas |
  |
Nazwa: 40 Kazimierzy Rok emisji: 2008 Miejscowość: Kazimierz Dolny Nakład: 500 sztuk Średnica: 32 mm Metal: srebro Ag 500 Waga: jeśli wiesz to napisz do nas Numer Fischer 2008: jeśli wiesz to napisz do nas Cena Fischer 2008: jeśli wiesz to napisz do nas |
  |
Nazwa: 5 Guldenów Gdańskich (próba) Rok emisji: 2008 Miejscowość: Gdańsk Nakład: 100 sztuk Średnica: jeśli wiesz to napisz do nas Metal: tombak Waga: jeśli wiesz to napisz do nas Numer Fischer 2008: jeśli wiesz to napisz do nas Cena Fischer 2008: jeśli wiesz to napisz do nas |
 |
Nazwa: 10 Guldenów Gdańskich (próba) Rok emisji: 2008 Miejscowość: Gdańsk Nakład: 100 sztuk Średnica: jeśli wiesz to napisz do nas Metal: tombak Waga: jeśli wiesz to napisz do nas Numer Fischer 2008: jeśli wiesz to napisz do nas Cena Fischer 2008: jeśli wiesz to napisz do nas |
 |
Nazwa: 15 Guldenów Gdańskich (próba) Rok emisji: 2008 Miejscowość: Gdańsk Nakład: 100 sztuk Średnica: jeśli wiesz to napisz do nas Metal: tombak Waga: jeśli wiesz to napisz do nas Numer Fischer 2008: jeśli wiesz to napisz do nas Cena Fischer 2008: jeśli wiesz to napisz do nas |
 |
Nazwa: 20 Guldenów Gdańskich (próba) Rok emisji: 2008 Miejscowość: Gdańsk Nakład: 100 sztuk Średnica: jeśli wiesz to napisz do nas Metal: tombak Waga: jeśli wiesz to napisz do nas Numer Fischer 2008: jeśli wiesz to napisz do nas Cena Fischer 2008: jeśli wiesz to napisz do nas |
  |
Nazwa: 5 Guldenów Gdańskich (srebrna próba) Rok emisji: 2008 Miejscowość: Gdańsk Nakład: 80 sztuk Średnica: jeśli wiesz to napisz do nas Metal: srebro ag 999 Waga: jeśli wiesz to napisz do nas Numer Fischer 2008: jeśli wiesz to napisz do nas Cena Fischer 2008: jeśli wiesz to napisz do nas |
 |
Nazwa: 10 Guldenów Gdańskich (srebrna próba) Rok emisji: 2008 Miejscowość: Gdańsk Nakład: 80 sztuk Średnica: jeśli wiesz to napisz do nas Metal: srebro ag 999 Waga: jeśli wiesz to napisz do nas Numer Fischer 2008: jeśli wiesz to napisz do nas Cena Fischer 2008: jeśli wiesz to napisz do nas |
 |
Nazwa: 15 Guldenów Gdańskich (srebrna próba) Rok emisji: 2008 Miejscowość: Gdańsk Nakład: 80 sztuk Średnica: jeśli wiesz to napisz do nas Metal: srebro ag 999 Waga: jeśli wiesz to napisz do nas Numer Fischer 2008: jeśli wiesz to napisz do nas Cena Fischer 2008: jeśli wiesz to napisz do nas |
 |
Nazwa: 20 Guldenów Gdańskich (srebrna próba) Rok emisji: 2008 Miejscowość: Gdańsk Nakład: 80 sztuk Średnica: jeśli wiesz to napisz do nas Metal: srebro ag 999 Waga: jeśli wiesz to napisz do nas Numer Fischer 2008: jeśli wiesz to napisz do nas Cena Fischer 2008: jeśli wiesz to napisz do nas |
|
Nazwa: 4 Przetaki - Głuszec Rok emisji: 2008 Miejscowość: Biłgoraj Nakład: 20 000 sztuk Średnica: 27 mm Metal: jeśli wiesz to napisz do nas Waga: jeśli wiesz to napisz do nas Numer Fischer 2008: jeśli wiesz to napisz do nas Cena Fischer 2008: jeśli wiesz to napisz do nas |
Jeśli jest jakaś moneta lokalna, której nie uwzględniliśmy w spisie lub któraś z informacji jest niepełna / nieprawidłowa, napisz do nas na adres [email protected]. Będziemy bardzo wdzięczni za wszelkie uwagi.
Szczególnie podziękowania za wykonanie i udostępnienie zdjęć oraz dostarczenie wiedzy dla Dawida Kuptz oraz dla:
Dodatkowo dziękujemy za zgodę na umieszczenie zdjęć sprzedawcom Allegro: kolekcjoner, MarcinNysa1, radnecik, patrzalkin, magda_i_tomek, numizmy.
Autorzy: Dawid Kuptz, Bartosz Błądek
Dziś EURO obok dolara amerykańskiego, japońskiego jena i funta brytyjskiego to jedna z najpotężniejszych walut świata. Obecnie jest ono obowiązującą jednostką monetarną dla ok. 330 milionów ludzi. Euro jest prawnym środkiem płatniczym w 17 państwach tworzących strefę euro w Unii Europejskiej oraz 11 krajach i terytoriach nienależących do UE (Watykanie, Monako, San Marino, Andorze, Kosowie, Czarnogórze) oraz we francuskich posiadłościach na Atlantyku i Oceanie Indyjskim, a także w brytyjskich bazach wojskowych na Cyprze.
We wrześniu 2012 roku Mennica Polska wyemitowała złotą replikę najpiękniejszej monety okresu PRL – 100 zł „Mieszko i Dąbrówka” wyemitowanej w 1966 roku dla upamiętnienia tysiąclecia państwa polskiego. Emisja złotej repliki to doskonały przyczynek do tego, aby poznać fascynującą historię tej monety, której początki sięgają roku 1957. Tych, którzy chcą dowiedzieć się o opisywanej monecie więcej, zapraszamy serdecznie już w najbliższą sobotę 29 września o godzinie 16.00 do Gabinetu Numizmatycznego Mennicy Polskiej na spotkanie numizmatyczno-historyczne (więcej o spotkaniu) poświęcone 100-złotówce z wizerunkiem pierwszego historycznego władcy Polski i jego małżonki.
W 2001 roku uncję złota można było kupić za mniej niż 300$. Od tego czasu cena tego kruszcu systematycznie rośnie. Największe wzrosty zanotowano w 2007 roku. W 2008 roku cena przekroczyła magiczną barierę 1000$ za uncję. Cena złota skorelowana jest bezpośrednio z cenami innych surowców, przede wszystkim ropy naftowej. Dziś uncja złota oscyluje w granicach 800$. Jaka będzie przyszłość złota? Czy nadal jest to tak bezpieczna lokata kapitału jak dawniej? Dlaczego pomimo spadku cen złota i innych surowców nadal jest tak popularny wśród inwestorów?
 | |
