"Dobry żart tymfa wart: - któż z nas nie słyszał tego powiedzenia? Gorzej, jeśli zapytać, co ono właściwie oznacza. Ci, którzy z numizmatyką mają już cokolwiek wspólnego zapewne odpowiedzą bezbłędnie. Dla początkujących zaś najbardziej zagadkowe wydaje się słowo tymf lub tynf (obie nazwy stosowano zamiennie). Aby zrozumieć co ono oznacza i skąd się zadomowiło w naszym języku na tyle dobrze, że trafiło do przysłów, musimy cofnąć się do czasów największej świetności Rzeczypospolitej?

          Kilka dni temu na stronach NBP pojawiła się informacja o zmianach w planie emisyjnym na rok 2008. Zwiększono emisje wszystkich monet, które emitowane będą od września. Wiele osób spekulowało, że emisje w II połowie roku nie będą zwiększane, jednak NBP utrzymał około stutysięczne nakłady sreberek i tym samym jako mówią niektórzy „pogrążył” cały rocznik 2008. Emisje dwóch monet - "Historia Jazdy Polskiej - Husarz XVI-XVII w." oraz "180 lat bankowości centralnej w Polsce" - przeniesiono na rok 2009. A oto szczegóły zmiany planu.

             Rok 1918. Kończy się I wojna światowa odsłaniając swe okrucieństwa. Po zawierusze wojennej pojawia się na mapie Europy po 123 latach niewoli Polska. W Wielkopolsce dochodzi do wybuchu powstania, które jako jedyne dotąd kończy się pełnym sukcesem. Powstańcy z biało-czerwonymi opaskami na rękach rozbrajają nie broniących się już Niemców myślących po przegranej wojnie o jak najszybszym powrocie do domu. Nowe państwo scala się na ziemiach trzech zaborów. Nie jest to łatwy proces i często dochodzi do zaognienia się sytuacji na granicach (3 powstania śląskie, plebiscyty).

          Po Kongresie Wiedeńskim w 1815 roku Zachodnie ziemie Księstwa Warszawskiego wraz z Poznaniem i Bydgoszczą znalazły się w zaborze pruskim. Z tych ziem utworzono Wielkie Księstwo Poznańskie. Narzucono tam pruski system monetarny, więc podstawową monetą obiegową był talar dzielący się na 360 feningów. Obszar Wielkiego Księstwa Poznańskiego nigdy nie został przyłączony do Prus, ale był im administracyjnie podległy. Władcą Księstwa był król Prus, a jego przedstawicielem namiestnik (do 1831 r. Polak ks. A. Radziwił).

             Monety emitowały nie tylko mennice państwowe, ale i prywatne (w czasach nowożytnych przeznaczone dla wąskiego grona użytkowników, emitowane w niewielkich ilościach, często sprowadzały się do roli żetonów). Spotykamy wiele naśladownictw, najczęściej dzięki zaufaniu ludności {np. złoty nobel Wilhelm I (1364-1402) z Geldrii wybity przed 1393 r. naśladuje złoty nobel Edwarda III (1327-1377) z Anglii z ok. 1360 r.}. 

       Kiedy w niedzielę 22 marca 1609 r. na świat przyszedł syn Zygmunta III Wazy zwany Janem, Rzeczpospolita szlachecka od wielu już lat borykała się z pogłębiającym się kryzysem gospodarczym wywołanym przez liczne wojny, które ostatnio prowadziła. Świeże w pamięci mieszkańców Korony było zwycięstwo pod Cecorą 14 lat wcześniej, które powstrzymało reakcję Turcji na zajęcie przez Polskę Mołdawii. Zaledwie kilka lat przed narodzeniem Jana Polska uwikłała się w wieloletnie wojny ze Szwecją, które od początku przybrały dla Rzeczpospolitej niekorzystny obrót. 

             Komuś kto monetami zajął się niedawno, trudno jest uwierzyć, że w przedsprzedaży sokoła oferowano nawet za 450zł, a za 10 złotówkę „Sybiracy” trzeba było zapłacić nawet 260zł. Ci, którzy sprzedali wirtualny towar w takiej cenie, dziś liczą zyski. Ci, którzy nie sprzedali w odpowiednim momencie, dziś liczą straty. Monety z emisji 2008 można kupić dużo poniżej ceny emisyjnej (za wyjątkiem sokoła, który ustabilizował się nieco powyżej). Było drogo i było źle, jest tanio też niedobrze.

                 Sytuacja jaka obecnie występuje na rynku lustrzanek III RP to nie dół, lecz ogromny kanion, przepaść w porównaniu z cenami ze stycznia 2008 roku. A może tamta sytuacja była anormalna, a obecnie wróciła do normalności? Jedno jest pewne, bardzo dużo osób sparzyło się, inwestując w monety IIIRP. Cześć totalnie porzuciła przygodę z monetami, pozostała jednak pewna grupa osób, które widzą nadal w monetach potencjał lokacyjny. Kto ma rację – uciekinierzy czy Ci którzy pozostali na placu boju? Czy jest jeszcze szansa za to aby na współczesnych monetach nie stracić? Jak zatem zyskać, oto jest zasadnicze pytanie.

              Portal numizmatyczny www.e-numizmaty.com w porozumieniu z Lokalną Organizacją Turystyczną Powiatu Szczycieńskiego oraz po uzyskaniu stosownego zezwolenia od Rady Miejskiej w Szczytnie, przygotował specjalną ofertę dla Miasta Szczytno w postaci nowego produktu turystycznego jakim jest Talar Szczycieński.
Talar Szczycieński o nominale 5 Jurandów, zapoczątkuje serię okolicznościowych talarów pod nazwą “Z Dziejów Szczytna”, które przedstawiać będą szczególne miejsca i postacie historyczne związane z tym miastem oraz jego okolicami. Każdy talar ukaże się w nakładzie 10.000 sztuk.